اثر پیش تیمارلایه‌گذاری سرد بر صفات جوانه‌زنی بذر و رشد اولیه نو‌نهال‌های راناس

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی اردبیل ایران

2 مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران

3 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،

4 بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

5 دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات گیاه شناسی، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

سابقه و هدف: راناس (Prunus microcarpa C.A.M.) از خانواده Rosaceae جزء گونه‌های ارزشمند جنگل‌های نیمه‌خشک ناحیه ایرانو- تورانی بوده و کارکردهای اکولوژیکی فراوانی در این مناطق دارد. در دهه‌های اخیر تبدیل کاربری، چرای‌دام، آتش‌سوزی و برداشت میوه آن موجب تخریب رویشگاه‌های این گونه شده است. بنایراین، برای احیاء رویشگاهای این گونه از طریق جنگلکاری و تولید بهینه نهال آن از اهمیت زیادی برخوردار است. از آنجایی که بذر راناس، به‌دلیل دشوار بودن شرایط جوانه‌زنی در طبیعت، نرخ جوانه‌زنی اندکی دارد، این پژوهش، با هدف بررسی راه‌های شکست خواب بذر و تعیین صفات جوانه‌زنی بذر این گونه انجام شد.

مواد و روش‌ها: اواخر مردادماه 1401، میوه‌های رسیده راناس از 10درختچه سالم با ویژگی‌های یکسان از نظر قطر و ارتفاع واقع در رویشگاه کندرق، 35 کیلومتری شهرستان خلخال، جمع‌آوری شدند. سپس بذرهای با پوسته و بدون ‌پوسته در ماسه‌مرطوب و در یخچال (دمای 1± 5 درجه سانتی‌گراد) به‌مدت 0، 3 ، 4 و 5 ماه در چهار تکرار50 تایی در شرایط پیش تیمار ‌لایه‌گذاری سرد واقع شدند. بعد از اتمام مدت لایه‌گذاری سرد، بذرها در اتاقک رشد با رطوبت نسبی 65 درصد و دمای 1±25 درجه سانتی‌گراد قرار گرفتند. شمارش جوانه‌زنی بذرها در اتاقک رشد به‌صورت روزانه و در طی مدت 60 روز ثبت شد. بذرهایی که جوانه‌زده و از بستر کاشت (ماسه استریل شده) بیرون آمدند، به عنوان بذر جوانه‌زده محسوب ‌شدند. در پایان دوره آزمایش، درصد جوانه-زنی، سرعت جوانه‌زنی، رشد اولیه نونهال‌ها و شاخص بنیه تعیین شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که اثر متقابل پیش تیمار لایه‌گذاری سرد × پوسته بر همه صفات جوانه‌زنی بذرهای راناس در سطح یک درصد و پنج درصد معنی‌دار است. در شرایط طبیعی (بدون پیش تیمار سرمادهی)، بذرها در دو حالت با پوسته و بدون پوسته اساساً جوانه‌زنی نداشتند. طول دوره جوانه‌زنی 25 روز طول کشید و تیمار بذرهای بدون پوسته با سرمادهی پنج ماهه، روند جوانه‌زنی سریع‌تری در مقایسه با سایر تیمار‌ها داشتند. بیشترین جوانه‌زنی (50/50 درصد)، سرعت جوانه‌زنی (58/1 عدد در روز)، طول ریشه‌چه (85/2 سانتی‌متر) طول ساقه‌چه (54/3 سانتی‌متر) و شاخص‌بنیه (3/324) به بذرهای بدون پوسته که پنج ماه سرمادهی شده بودند تعلق داشت. البته بذرهای با پوسته و پیش تیمار لایه‌گذاری پنج ماه نیز از درصد جوانه‌زنی (38 درصد) و شاخص‌بنیه (5/241) قابل قبولی برخوردار بودند.

نتیجه‌گیری: به‌طور کلی، با افزایش دوره سرمادهی، هم در حالت با پوسته و هم بدون پوسته کلیه صفات مورد بررسی بذرها افزایش یافت. از یافته‌های این پژوهش می‌توان نتیجه‌گیری کرد اگرچه صفات جوانه‌زنی در بذور بدون پوسته بیشتر است، لیکن با توجه به وقت‌گیر و هزینه بر بودن عملیات حذف پوسته و به عبارتی دشوار بودن اجرای آن در شرایط نهالستان، پیشنهاد می-گردد برای تولید انبوه نهال، از بذرهای با پوسته و پیش تیمار لایه‌گذاری سرد پنج ماهه استفاده شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of pretreatment of cold stratification on seed germination characteristics and early growth of Small-fruited cherry seedlings

نویسندگان [English]

  • younes rostamikia 1
  • yousef Jahani 2
  • Maryam Makkizadeh Tafti 3
  • Somayeh Fekri Qomi 4
  • Behnam Hamzeh 5
1 rdabil Agricultural and Natural Resources Research Center, Ardabil, Iran
2 Ardabil Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Ardabil, I.R. Iran
3 Assist., Prof., Medicinal Plants and By-products Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
4 Medicinal Plants and By-products Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
5 Associate professor., Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]

Extended Abstract
Introduction and Objective: Small- fruited cherry (Prunus microcarpa C.A.M.) from Rosaceae family is one of the valuable species of semi-arid forests of Irano-Turanian region and has many ecological functions in these regions. In recent decades, the change of land use, livestock grazing, fire and its fruit harvesting have destroyed the habitats of this species. Therefore, for restorating of habitats of this species through afforestation and suitable production of its seedlings is very important. Since Small- fruited cherry seeds have a low germination rate due to the difficult germination conditions in nature, this present study was conducted with the aim of investigating the ways of breaking seed dormancy and determining the seed germination traits of this species.

Material and Methods: At the end of August 2022, ripen Small- fruited cherry fruits were collected from 10 healthy shrubs with the same traits in terms of diameter and height, located in Kandrag, 35 km from Khalkhal city. Then, the seeds with shell and without endocarp were placed in moist sand and in the refrigerator (5°C ± 1) for 0, 3, 4 and 5 months in four replicates of 50 in pre-treatment of cold stratification conditions. After the stratification periods, the seeds were placed in the growth chamber with a relative humidity of 65% and a temperature of 25±1°C. Seed germination was recorded daily for 60 days. The seeds that germinated and came out of the planting bed (sterilized sand) were considered as germinated seeds. At the end of the experiment period, germination percent, germination rate, early growth of seedlings and vigor index was determined. The expriment was done as a factorial in a completely randomized design.

Results: The results of data analysis indicated that the interaction of cold stratification × with and without endocarp on all germination traits of Small-fruited cherry seeds is significant at the level of 1 and 5%. Basically, under natural conditions (without pretreatment of cold stratification) seeds did not germinate in two states with and without endocarp. The germination period lasted 25 days and the seeds without endocarp along with five months of cold stratification had a faster germination process compared to other treatments. The highest germination (50.50 %), germination speed (1.58 n/d), root length (2.85 cm), stem length (3.54 cm) and vigor index (324.3) belonged to the seeds without endocarp that were stratified for five months. Of course, seeds with endocarp and with five months’ cold period also had an acceptable germination percentage (38%) and vigor index (241.5).
Conclusion: In general, with the increase of the stratification period, both in the state with and without endocarp, all investigated traits increased. From the findings of this study, it can be concluded that although the germination traits are more in seeds without endocarp. However, due to the time-consuming and costly operation of endocarp removal and, in other words, the difficulty of implementing it in nursery conditions, it is suggested to use seeds with endocarp and five-month pretreatment of cold stratification treatment for the mass production of seedling.

کلیدواژه‌ها [English]

  • cold stratification
  • germination speed
  • seed dormancy
  • seed vigor index
  • small-fruited cherry
1.Mozafarian, V. (1998). Plant Dictionary of Iran, Farhang Moaser Publications, Tehran, Iran, 740p.
2.Khanhasani, M., Sagheb Talebi, KH., Khodakarami, Y., & Safari, H. (2016). The role of soil and physiographic factors on morphologic parameters of Cerasus microcarpa C.A. Mey. in Kermanshah forests. Iranian J. of Forest and Poplar Research. 24 (2), 227-235. [In Persian]
3.Mozaffarian, V. (2012). Identification of medicinal and aromatic plants of Iran. Farhang moaser Publishers, Tehran. 1444p.
4.Sabeti, H. A. (1976). Forests, trees, and shrubs of Iran. Yazd University publishing, 735p.
5.Rostamikia, Y., Fattahi, M., & Sefidi, K. (2020). Relationship of growth components of Bladder Senna (Colutea Persica Boiss.) with soil and physiographic factors in Kandiragh forest reserved of Khalkhal- Ardabil province. Ecology of Iranian Forests. 5 (18), 32-40. [In Persian]
6.Kim, G. M., Ko, C. H., Chung, J. M., Kwon, H. C., Rhie, Y. H., & Lee, S. Y. (2024). Seed Dormancy Class and Germination Characteristics of Prunus spachiana (Lavallée ex Ed. Otto) Kitam. f. ascendens (Makino) Kitam Native to the Korean Peninsula. Plants, 13, 502.
7.Garcia-Gusano, M., Martinez-Gomez, P., & Dicenta, F. (2004). Breaking seed dormancy in almond (Prunus dulcis (Mill.) D. A. Webb). Scientia Horticulturae. 99, 363-370.
8.Shun-Ying, C., Chien, C. T., Jeng-Der Chung, J. D., Shyong Yang, Y., & Kuo, S. K. (2007). Dormancy-break and germination in seeds of Prunus campanulata (Rosaceae): role of covering layers and changes in concentration of abscisic acid and gibberellins. Seed Science Research. 17 (1), 21-32.
9.Wang, G., Baskin, C. C., Baskin, J. M., Yang, X., Liu, G., Ye, X., & Huang, Z. (2021). Morphophysiological dormancy synchronizes timing of seed germination of two alpine species of Meconopsis on the Tibetan Plateau to beginning of growing season. Environmental and Experimental Botany. 187, 104473 https://doi.org/10.1016/j.envexpbot.2021.104473.
10.Baskin, C. C., & Baskin., J. M. (2014). Seeds ecology, biogeography, and evolution of dormancy and germination. Academic Press, San Diego.
11.Pipinis, E., Milios, E., Mavrokordopoulou, O., & Gkanatsiou, C. (2012). Effect of Pretreatments on Seed Germination of Prunus mahaleb L. Not Bot Horti Agrobo. 40 (2), 183-189.
12.Iliev, N., Petrakieva, A., & Milev, M. (2012). Seed dormancy breaking of wild cherry (Prunus avium L.) seeds. Forestry Ideas. 17 (1), 28-36.
13.Ghayyad, M., Kurbysa, M., & Napolsy, G. (2010). Effect of endocarp removal, gibberelline, stratification and sulfuric acid on germination of Mahaleb (Prunus mahaleb L.) seeds. American-Eurasian J. of Agricultural & Environmental Sciences. 9 (2), 163-168.
14.Baskin, C., Milberg, P., Andersson, L., & Baskin. M. (2000). Germination studies of three dwarf shrubs (Vaccinium, Ericaceae) of Northern Hemisphere coniferous forests. Canadian J. of Botany. 78 (2), 1552-1560.
15.Shahi-Gharahlar, A., Zamani, Z., & Khdivi-Khub, A. (2008). Effects of sulfuric acid and moist Chilling on dormancy breaking of some subgenus Cerasus wild genotypes. The 6th Congress of Horticultural Sciences of Iran on July 22, 2008, Gilan University. Iran. pp. 45-51. [In Persian]
16.Sekhavati, N., Hosseini, S. M., Akbarinia, M., & Rezaei, A. (2013). Effects of Cold Stratification Duration on Germination of Cerasus mahaleb (L.) Mill Seeds with and Without Coat. Iranian J. of Natural Resources. 65 (4), 431-438.
17.Biglarbeigi, M. R., Kouch Pideh, N., & Mashallah Pour, M. (2008). Document for the development of natural resources and watershed management in the horizon of 2025. Pouneh Publications, Tehran, Iran, 43p.
18.International Seed Testing Association (ISTA). (2008). International rules for seed testing. Seed Science and Technology. 13, 300-520.
19.Enescu, V. (1991). The tetrazolium test of viability. In: Tree and shrub seed handbook. Zurich: International Seed Testing Association ISTA (Chapter 9).
20.Panwar, P., & Bhardwaj, S. D. (2005). Handbook of practical forestry: Agrobios (India).
21.Sheikh, A. H., & Abdul Matin, M. D. (2007). Seed morphology and germination studies of Dalbergia sissoo Roxb. At nursery stage in Bangladesh. J. of Agriculture and Biological Sciences. 3 (1), 35-39.
22.Vashisth, A., & Nagarajan, S. (2010). Effect on germination and early growth characteristics in sunflower (Helianthus annuus) seeds exposed to static magnetic field. J. of Plant Physiology. 167 (2), 149-156.
23.Cetinbas, M., & Koyuncu, F. (2006). Improving germination of Prunus avium L. seeds by gibberellic acid, potassium nitrate and thiourea. Horticultural Science, 33 (3), 119-123.
24.Wawrzyniak, M., Michalak, M., & Chmielarz, P. (2020). Effect of different conditions of storage on seed viability and seedling growth of six European wild fruit woody plants. Annals of Forest Science. 77, 58.
25.Upadhaya, K., Mir, A. H., & Iralu, V. (2018). Reproductive phenology and germination behavior of some important tree species of Northeast India National Academy of Sciences, India Section. Biological Sciences. 88 (3), 1033-1041.
26.Baskin, Carol C., & Jerry Baskin, M. (1998). Seeds: ecology, biogeography, and, evolution of dormancy and germination: Elsevier.
27.Kim, D. H. (2019). Practical Methods for Rapid Seed Germination from Seed Coat-Imposed Dormancy of Prunus yedoensis. Scientia Horticulturae. 243, 451-456.
28.Wen, D., Hongcun H., Aiju, M., Jie, M., Liuyong, X., & Chunqing Zhang, C. (2018). Rapid evaluation of seed vigor by the absolute content of protein in seed within the same crop. Scientific reports. 8 (1), 5569.
29.Baskin, C. C., & Baskin, J. M. (2004). A classification system for seed dormancy. Seed Science Research. 14, 1-16.
30.Fang, S., Wang, J., Wei, Z., & Zhu, Z. (2006). Methods to break seed dormancy in Cyclocarya paliurus
(batal) iljinskaja. Scientia Horticulturae. 110 (3), 305-309.
31.Buijs, G. (2020). A perspective on secondary seed dormancy in Arabidopsis thaliana. Planning Theory. 9, 749.
32.Yamauchi, Y., Ogawa, M., Kuwahara, A., Hanada, A., Kamiya, Y., & Yamaguchi, S. (2004). Activation of gibberellin biosynthesis and response pathways by low temperature during imbibition of Arabidopsis thaliana seeds. The Plant Cell. 16 (2), 367-378.