معرفی فلور، شکل زیستی و کوروتیپ رستنی‌ها در کانون‌های گردوغبار جنوب هورالعظیم و جنوب شرق اهواز

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران،

2 دانشیار دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران،

3 استادیار دانشکده علوم کشاورزی و منابع طبیعی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

چکیده

سابقه و هدف: خاورمیانه، ایران و ازجمله خوزستان در منطقه خشک جهان واقع شده‌اند و پدیده گردوغبار جز ویژگی‌های این مناطق است. کانون‌های بحرانی گردوغبار با وسعت حدود 350 هزار هکتار در استان خوزستان وجود دارند. این مناطق در قالب 7 محدوده مشخص می‌شوند که عبارتند از: جنوب هورالعظیم، شمال خرمشهر، شرق اهواز، جنوب شرق اهواز، محدوده بندر امام تا امیدیه، محدوده ماهشهر تا هندیجان و شرق هندیجان. هدف این پژوهش تهیه فهرست فلورستیک گونه‌های گیاهی، تعیین شکل‌های زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان است.
مواد و روش‌ها: فلور منطقه، از رویشگاه‌های طبیعی کانون‌های بحرانی گردوغبار شماره 1، 2 (کانون هورالعظیم) و کانون شماره 4 (کانون جنوب شرق اهواز) منطقه اهواز در فصل بهار و تابستان سال 1398 جمع‌آوری شد. انتخاب این مناطق به علت طرح‌های نهالکاری، ویناس و مالچ نفتی اجرا شده در این کانون‌ها بود.
پس از تعیین سطح قطعات نمونه به روش پلات‌های حلزونی ویتاکر، از روش نمونه برداری تصادفی سیستماتیک با ابعاد شبکه 200×150 متر استفاده شد. در مجموع تعداد 135 قطعه نمونه 100 متر مربعی پیاده گردید. در هر قطعه نمونه علاوه بر تعداد و پوشش سطحی، نام علمی گیاهان به تفکیک جنس و گونه مشخص و ثبت گردید.نمونه‌ها با استفاده از منابع گیاهشناسی تا سطح گونه شناسایی شدند.سپس پراکنش جغرافیایی و شکل زیستی آنها تعیین شد.
یافته‌ها: بررسی‌ها نشان داد که در منطقه مورد مطالعه 154 گونه گیاهی متعلق به 36 خانواده وجود دارد. بزرگترین خانواده‌های گیاهی منطقه،Chenopodiaceae (24 گونه)، Asteraceae (24 گونه) و Poaceae (22 گونه) است. از نظر شکل زیستی گونه‌های گیاهی منطقه براساس روش رانکایر به ترتیب 68 گونه تروفیت، 44 گونه همی‌کریپتوفیت، 21 گونه فانروفیت،15 گونه کامفیت و 6 گونه کریپتوفیت می‌باشند. در این پژوهش مشخص شد که سهم گونه‌های یکساله در منطقه 60 درصد و سهم گونه‌های چند ساله 40 درصد است. تحلیل پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه نشان داد که 54 گونه به ناحیه رویشی ایران- تورانی،40 گونه به ناحیه ایران- تورانی و صحارا- سندی، 18 گونه به ناحیه صحارا- سندی، 13 گونه به ناحیه رویشی ایران- تورانی، مدیترانه‌ای و صحارا- سندی(9/0 درصد)،10گونه به ناحیه ایران- تورانی و مدیترانه‌ای، 5 گونه به ناحیه مدیترانه‌ای و صحارا- سندی، 4 گونه به ناحیه ایران- تورانی، اروپا- سیبری و مدیترانه‌ای، 4 گونه به ناحیه ایران- تورانی، اروپا- سیبری و صحارا- سندی، 2 گونه جهان وطن، 2 گونه چند ناحیه‌ای و 2 گونه به ناحیه ایران- تورانی و اروپا- سیبری متعلق می‌باشد.
نتیجه گیری: در کانون‌های هورالعظیم و جنوب شرق اهواز خانواده‌های Chenopodiaceae، Asteraceae و Poaceae پراکنش بیشتری نسبت به سایر خانواده‌ها داشته‌اند. گونه‌های تروفیت و همی‌کریپتوفیت با فراوانی به ترتیب 68 گونه و 44 گونه نسبت به سایر اشکال زیستی فراوانی بیشتر دارند، همچنین این دسته از گونه‌ها توانستند در شرایط سخت اقلیمی، در منطقه مستقر شوند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Introduction of Flora, life form and Chorotype of plants in the critical dust sources in South of Horalazim and south east of Ahvaz

نویسندگان [English]

  • Yasna Jalili Seh bardan 1
  • Mohammad Reza Kavosi 2
  • Sina Attar Roshan 3
  • Hashem Habashi 2
1 PhD Student in Forest ecology, Faculty of Forest Sciences, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran.
2 Forest ecology department. Faculty of Forest Sciences. Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources. Gorgan. Iran.
3 Environment department. Faculty of Agricultural Sciences and Natural Resources, Islamic Azad University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.
چکیده [English]

Background and objectives: The Middle East, Iran and Khuzestan are located in arid region of the world and the phenomenon of dust is one of the characteristics of these regions. There are 7 critical dust centers with an area of 350000 hectares in Khuzestan province. These areas are identifie in the 7 range and include: South of Horalazim, north of Khorramshahr, east of Ahvaz, south east of Ahvaz, Bandar Imam to Omidieh, Mahshahr to Hindijan and east of Hindijan. The purpose of this study is provide a floristic list of plant species, determination of life form and geographical distribution. The selection of these areas was due to planting, vinas and oil mulch projects implemented in these centers.
Materials and methods: Plant samples were collected by using field survey method in the spring and summer of 2019 in natural habitats critical sources including number 1, 2 (Horalazim) and 4 (south east of Ahvaz) of Ahvaz. After determining the level of sample parts by Whitaker method, Systematic random sampling method with network dimensions of 200 × 150 meters was used.135 plots of 100 square meters were selected in each sample plot, in addition to the number and surface cover, the scientific names of plants were identified and recorded separately by genus and species. The samples were identified using botanical sources up to the species level. Then their Corotype and biological form were determined.
Results: Results showed that there are 154 plant species belonging to 36 families in the study area. The largest families in the region were Chenopodiaceae (24 species) followed by Asteraceae (24 species) and Poceae (22 species). In terms of life forms of plant five life forms were found including therophytes (68 species), hemicryptophytes (44 species), phanrophytes (21 species), chamoephytes (15 species) and cryptophytes (6 species). It was found that annual species in the region were 60% and perennial species were 40%. Analysis of the geographical distribution of plants in the region showed that 54 species Irano- Turanian, 40 species Irano- Turanian, Sahara- Sidian, 18 species Sahara-Sidian, 13 species Irano-Turanian, Mediterranean Sahara-Sidian, 10 Irano-Turanian, Mediterranean, 5 species Sahra-Sidian, Mediterranean, 4 species Irano- Turanian, Euro- Siberian, Mediterranean, 4 species Irano- Turanian, Euro- Siberian, Sahra- Sidian, 2 species cosmopolite, 2 species pluri regional ans 2 species Irano- Turanian, Euro- Siberian.
Conclusion: The families of Chenopodiaceae, Asteraceae and Poaceae had a good distribution in the dust centers in Ahvaz. Therophyte and hemicryptophyte species are more abundant than other life forms, and these species were able to settle in the region in harsh climatic conditions. Therefore, these species can be used to control dust through biological control.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Biological form
  • Geographical origin
  • Khuzestan
  • Vegetation
  • Whitaker method

مراجع

1.Abdi, M., and Afsharzade, S. 2012. Florestic study of the Badrud north region. Isfahan province. J. of Plant Biology. 13: 1-12. (In Persian)
2.Akhlaq, M., Sheltami, T.R., and Mouftah, H.T. 2012. A review of techniques and technologies for sand and dust storm detection. Environmental Science and Biotechnology. 11: 3. 305-322. (In Persian)
3.Assadi, M., Masoumi, A., Khatamsaz, M., and Mozaffarian, M. 1988-2018. Flora of Iran. Publications of Forests and Rangelands Research Institute. 147p.(In Persian)
4.Assadi, A. 2020. Chenopodiaceae family in Iran, the plans tolerant to harshy and unfavourable habitats. Nature of Iran.
5: 6. 27-35. (In Persian)
5.Asri, Y. 2004. Flora, life forms and chorotypes of plants in Kavir Biosphere Reserve. Iran. J. of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources. 7: 4. 247-260. (In Persian)
6.Azhdari, A., Heidarian, P., Jodaki, M., Darvish Khatouni, J., and Shahbazi, R. 2015. Identification of dust sources in Khuzestan province. Geology and Mineral Exploration Organization of the country. General Department of Geology and Mineral Exploration of the Southwest Region (Ahvaz). 73p.
7.Boheiraey, H., Ayazi, M., and Rajaei, M. 2011. Synoptic statistical analysis of dust phenomenon in Ilam province.
J. of New Attitudes in Human Geography. 4: 1. 47-68. (In Persian)
8.Darvishi Boloorani, A., Nabavi, S.,Azizi, R., and Bahrami, H. 2012. Characterization of dust storm sources in western Iran using a synthetic approach. Advances in Meteorology, Climatology and Atmospheric Physics Springer. Part of the series Springer Atmospheric Sciences. pp. 415-420.
9.Davis, P.H. 1965-1988. Flora of Turkey. Vols. 1-10. Edinburgh University Press. Edinburgh. 590p.
10.Dargahian, F., Lotfi Nasabasl, S., and Khosroshahi, M. 2018. Analysis of the role of internal dust sources in creating critical conditions in Ahvaz with an emphasis on the southeastern area.J. of Iranian Forests and Rangelands.
16: 2. 170-157. (In Persian)
11.Dashtakiyan, K., and Khosrowshahi, M. 2004. Identification and introduction Plant types of desert biomes of Yazd province. Scientific Quarterl Iranian Range and Desert Research. 11: 1. 42-53.
12.Dinarvand, M., Kaneshloo, H., and Fayyaz, M. 2018. Vegetation of dust sources in Khuzestan Province. Nature of Iran. 3: 3. 32-42. (In Persian)
13.Ghahraman, A. 1975-2005. Colored Flora of Iran. Research Institute of Forests and Rangelands Press. Tehran. 2625p. (In Persian)
14.Hamidi, M., Kavianpour, M.R., and Shao, Y. 2013. Synoptic analysis of dust storms in the Middle East. Asia- Pacific J. of Atmospheric Sciences.49: 3. 279-286. (In Persian)
15.IPNI 2020. The International Plant Names Index. Retrieved from http://www.ipni.org On: Spring of 2020.
16.Karimi, V., Habib Nejad, M., and Abkar, A. 2011. Synoptic stations of meteorological drought index in Mazandaran. J. of Irrigation and Water Engineering. 5: 3. 15-25. (In Persian)
17.Koneshloo, H. 2016. Why Moringa peregrina (Forssk.) Fiori is distributed at South of Iran J. of Plant Research.
29: 1. 180-190. (In Persian)
18.Mehrabian, A.R., Naqinezhad, A.R., Mostafavi, H., KiaNi, B., and Abdoli, A. 2008. Contribution to the flora and habitats of mand protected area (Bushehr province). J. of Environmental Studies. 34: 46. 1-18. (In Persian)
19.Mozaffarian, V. 1999. Flora of Khuzestan. Research Center of Natural resource and Husbandry of Khuzestan, Ahvaz. 243p. (In Persian)
20.Mahmoudi, M., Ramezani, A., Ishaqi Rad, J., and Heydari Rikan, M. 2015. Floristic study of a gallery forest in northern Zagros J. of Plant Research.28: 4. 861-876. (In Persian)
21.Najafi Shabankare, K., Jalili, A., Khorasani, N., Jamzad, Z., and Asri, Y. 2004. Flora, life form and chorotypes of plants in the Genu Protected area. Hormozgan province (Iran). Pajouhesh and Sazandegi. 18: 4. 50-62. (In Persian)
22.Nouri, S., Sepehri, A., Barani, H., and Fadaey, F. 2018. Floristic studies, life forms and chorotype of plants in the transitional zone of Irano- Turanian and Sahara- Sindian phytochoria in Sistan and Baluchestan Province Iran J. of Plant Research. 31: 2. 436-452. (In Persian)
23.Nouri, S., Sepehri, A., and Barani, H. 2016.Floristic study and Determination of vegetative forms and geographical distribution of plant elements Saravan city in Sistan and Baluchestan province. Scientific Quarterly Plant and Ecosystem Research. 12: 48. 49-63.(In Persian)
24.Payranj, J., Ebrahimi, A., Tarnian, F., and Hassanzadeh, M. 2011. Investigation on the geographical distribution and life form of plant species in sub alpine zone Karsanak region. Shahrekord. Taxonomy and Biosystematics. 7: 3. 1-10. (In Persian)
25.Pour rezaei, J., Tarnian, F., Payranj, J., and Deefrakhsh, M. 2010. The studies of flora and phytogeography of Tang Ban watershed basin in Behbahan. Iranian J. of Forest. 1: 2. 37-49. (In Persian)
26.Rechinger, K.H. 1963- 2015. Flora Iranica. Vols: 172. Akademische Ddruck- U Verlagsanstalt. Graz. 371p.
27.Raunkiaer, C. 1934. The life form of plant and statistical plant geography. Clarendon Press Oxford. 328p.
28.Shokari kochak, S., and Behnia, A. 2011. The effect of heat island phenomenon on local climate change
in Ahvaz metropolis. Irrigation Science and Engineering. 34: 1. 35-44. (In Persian)
29.Shikh kanlooie, B., Rajamand, M.A., and Motamedi, J. 2018. Introduction to the Flora, Life Form Chorology of the Avrin Mountains Rangelands in Khoy West Azerbaijan. Watershed management research. 116: 4-17. (In Persian)
30.Taghipour, Sh., Hassanzadeh, M., and Hosseini Sarghein, S. 2011. Introduction of the flora life form and chorology of the Alla region and Rudzard in Khozestan province. Taxonomy and Biosystematics. 3: 9. 15-30. (In Persian)
31.Teimourzadeh, A., Ghorbani, and Kavianpour, A.H. 2016. Study on the flora, life forms and chorology of the south eastern of Namin forests (Asi-Gheran, Fandoghloo, Hasani and Bobini), Ardabil province. J. of Plant Research (Iranian J. of Biology).28: 2. 264-275. (In Persian) 
32.Townsend, C. 1968. Flora of Iraq (Gramineae).Vols. 9. Minsty of Agricultue and Agriarian Reform. Baghdad. 588p.
33.Vahhabi, M.H., Turkesh Esfahani, M., Farhang, H.M., and Salehi Ardali, A. 2018. The investigation of the flora, life forms and chorotypes of the plants in the Sheida Protected Area, Chaharmahal Va Bakhtiari Province. Iran. J. of Plant Research. 31: 2. 463-482. (In Persian)
34.Wink, M. 2010. Annual plant reviews, functions and biotechnology of plant secondary metabolites, vol. 39. John Wiley and Sons, New York. 424p.
35.World Weather Information Service– Ahvaz. United Nations. Http: // worldweather. WMO. Int /114/ c 00939.
36.Wheeler, D.J.B., Jacobs, S.M.L., and Whalley, R.D.B. 1982. Grasses of New South Wales. The university of Armidale New England Australia. 295p.
37.Zohary, M., and Feinbrun-Dothan, N. 1966-1986. Flora Palestine. The Jerusalem Academic Press. Israel. Vols. 1-4. 2008p.
38.Zohary, M. 1963. Geobotanical structure of Iran. Bulletin of the Research Council of Israel. Section D. Botany. Supplement. 113p.
39.Zohary, M. 1973. Geobotanical Foundations of the Middle East. Gustav Fischer Verlag. 765p.
پژوهش‌های علوم و فناوری چوب و جنگل
دوره 28، شماره 3
آذر 1400
صفحه 71-89

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار