بررسی موانع و زمینه‌های مشارکت جوامع محلی در مدیریت جنگل (مطالعه موردی: بخش نمه شیر شهرستان بانه)

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

1 فارغ تحصیل کارشناسی ارشد دانشگاه لرستان

2 2استادیار، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان، خرمآباد، ایران،

3 استادیار دانشگاه لرستان

4 فارغ تحصیل دکتری، دانشگاه تهران

چکیده

سابقه و هدف: شدت فزاینده بهره‌برداری در جنگل‌های زاگرس و عدم توفیق طرح‌ها و برنامه‌های احیایی سبب بروز حساسیت‌های اجتماعی در بعد سرزمینی در قبال وضعیت بحرانی جنگل‌های زاگرس شده‌است. از این رو بحث چگونگی اداره این جنگل‌ها از مهمترین بحث‌های سالیان گذشته می‌باشد. به نظر می‌رسد محور اصلی ناکامی‌های پیشین، نبود پذیرش اجتماعی بوده و مشارکت جوامع محلی میتواند راه حل این مشکل باشد. مطالعه حاضر به بررسی موانع مشارکت جوامع محلی و زمینه‌های موجود جهت مشارکت در مدیریت جنگل‌های زاگرس می‌پردازد. این تحقیق در بخش نمه‌شیر شهرستان بانه با جامعه آماری 361 نفر از سرپرستان خانوار روستاهای مورد مطالعه انجام شد.
مواد و روش‌ها: بر اساس جدول مورگان تعداد 186 نفر به عنوان نمونه سرپرستان خانوار جهت گردآوری داده‌های تحقیق انتخاب شدند. داده‌ها از طریق پرسش‌نامه جمع‌آوری و سپس تحلیل شدند.
یافته‌ها: بررسی موانع مشارکت بیانگر آن است که ذینفع نبودن جوامع در مدیریت، بهره‌نبردن از دانش بومی در تدوین برنامه‌ها، وابستگی زیاد جوامع محلی به جنگل و نبود تشکل‌های مردمی تأثیر زیادی بر مشارکت پایین مردم محلی دارد. بر اساس یافته های تحقیق بین متغیرهای میزان اعتماد(p<0/05) ، قابلیت اجرایی برنامه‌ها (p< 0/05) ، شرکت در کلاس‌های آموزشی (P<0/01) و دیدگاه جنگل‌نشینان نسبت به اداره منابع طبیعی(p<0/01) با میزان مشارکت آنها درمدیریت جنگل رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد. نتایج ارزیابی زمینه‌های مشارکت مردم محلی نشان داد که 4/98 از افراد تمایل دارند در زمینه گزارش قاچاق چوب، 00/82 درصد در زمینه اطفای حریق، 8/32 درصد در زمینه پیش‌گیری از تغییر کاربری و 1/13 درصد در زمینه احیای اراضی تخریب در مدیریت مشارکت فعال داشته باشند.
نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های تحقیق، میتوان بیان کرد که مردم محلی تمایل به مشارکت در برنامه‌های مدیریت و به طور ویژه در برنامه-های حفاظتی می‌باشند و می‌توان از این توان برای حفاظت و احیا جنگل استفاده نمود.
سابقه و هدف: شدت فزاینده بهره‌برداری در جنگل‌های زاگرس و عدم توفیق طرح‌ها و برنامه‌های احیایی سبب بروز حساسیت‌های اجتماعی در بعد سرزمینی در قبال وضعیت بحرانی جنگل‌های زاگرس شده‌است. از این رو بحث چگونگی اداره این جنگل‌ها از مهمترین بحث‌های سالیان گذشته می‌باشد. به نظر می‌رسد محور اصلی ناکامی‌های پیشین، نبود پذیرش اجتماعی بوده و مشارکت جوامع محلی میتواند راه حل این مشکل باشد. مطالعه حاضر به بررسی موانع مشارکت جوامع محلی و زمینه‌های موجود جهت مشارکت در مدیریت جنگل‌های زاگرس می‌پردازد. این تحقیق در بخش نمه‌شیر شهرستان بانه با جامعه آماری 361 نفر از سرپرستان خانوار روستاهای مورد مطالعه انجام شد.
مواد و روش‌ها: بر اساس جدول مورگان تعداد 186 نفر به عنوان نمونه سرپرستان خانوار جهت گردآوری داده‌های تحقیق انتخاب شدند. داده‌ها از طریق پرسش‌نامه جمع‌آوری و سپس تحلیل شدند.
یافته‌ها: بررسی موانع مشارکت بیانگر آن است که ذینفع نبودن جوامع در مدیریت، بهره‌نبردن از دانش بومی در تدوین برنامه‌ها، وابستگی زیاد جوامع محلی به جنگل و نبود تشکل‌های مردمی تأثیر زیادی بر مشارکت پایین مردم محلی دارد. بر اساس یافته های تحقیق بین متغیرهای میزان اعتماد(p<0/05) ، قابلیت اجرایی برنامه‌ها (p< 0/05) ، شرکت در کلاس‌های آموزشی (P<0/01) و دیدگاه جنگل‌نشینان نسبت به اداره منابع طبیعی(p<0/01) با میزان مشارکت آنها درمدیریت جنگل رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد. نتایج ارزیابی زمینه‌های مشارکت مردم محلی نشان داد که 4/98 از افراد تمایل دارند در زمینه گزارش قاچاق چوب، 00/82 درصد در زمینه اطفای حریق، 8/32 درصد در زمینه پیش‌گیری از تغییر کاربری و 1/13 درصد در زمینه احیای اراضی تخریب در مدیریت مشارکت فعال داشته باشند.
نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های تحقیق، میتوان بیان کرد که مردم محلی تمایل به مشارکت در برنامه‌های مدیریت و به طور ویژه در برنامه-های حفاظتی می‌باشند و می‌توان از این توان برای حفاظت و احیا جنگل استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Survey of barriers and potential field to involve local people in the forest management process (Case study: Local Communities in Nameshir, Baneh)

نویسندگان [English]

  • Mahdi Khedrizadeh 1
  • Rahim Malelniya 2
  • Kamran Adeli 3
  • Jalal Henareh 4
چکیده [English]

History of forest management planning in Zagros indicates that forest management goals have not been achieved. Lack of social acceptance of these plans by local communities is considered as the main reason of this problem. Public participation can help to solve this problem. This paper aims to determine barriers of public participation in Nameshir district of Baneh in Zagros forests. For this goal, 186 of local people were surveyed by a questionnaire method. Analyses of data showed majority of households are dependent on forestry products. Analysis of Local people opinions indicated that lack of local people involvement in forest management, ignoring of traditional knowledge in planning, high dependence of people on forest and willing to manage forest are more affecting factors that limit participation of people in forest management. Statistical analysis revealed a positive significant correlation between willing to participation and some factors including confidence level (p<0.05), people opinion about forestry administrators (p<0.01), applicability of forest management plans (p< 0.05) and training courses (p<0.01). Results also indicated that local people will to participatory in different conservative operations. So, involvement people in forest benefits can promote their participation in forest management.
History of forest management planning in Zagros indicates that forest management goals have not been achieved. Lack of social acceptance of these plans by local communities is considered as the main reason of this problem. Public participation can help to solve this problem. This paper aims to determine barriers of public participation in Nameshir district of Baneh in Zagros forests. For this goal, 186 of local people were surveyed by a questionnaire method. Analyses of data showed majority of households are dependent on forestry products. Analysis of Local people opinions indicated that lack of local people involvement in forest management, ignoring of traditional knowledge in planning, high dependence of people on forest and willing to manage forest are more affecting factors that limit participation of people in forest management. Statistical analysis revealed a positive significant correlation between willing to participation and some factors including confidence level (p<0.05), people opinion about forestry administrators (p<0.01), applicability of forest management plans (p< 0.05) and training courses (p<0.01). Results also indicated that local people will to participatory in different conservative operations. So, involvement people in forest benefits can promote their participation in forest management.
(p<0.01). Results also indicated that local people will to participatory in different conservative operations. So, involvement people in forest benefits can promote their participation in forest management.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Zagros forests
  • Participatory Forest Management
  • Forest Stakeholders
  • sustainable management

مراجع

1. Jazireai, M.H., and Rastaghi, M.E. 2003. Silviculture of Zagros s Forests. 1st Edn,
TehranUniv. Press, 560p. (In Persian)
2. Mohammadi Kangarani, H., Shamekhi, T., Babae, M., Ashtarian, K., and Arab, D.R. 2009.
Policy-making between institution, forest and water variables by path analysis method (case
study; Vezg watershed Kohgiloye va Boyerahmad province). Iranian Journal of Forest. 1: 4.
345-359. (In Persian)
3. Zandebasiri, M., and Parvin, T. 2012. Investigation on Importance of Near East Process’s
criteria and indicators on sustainable management of Zagross forests (Case study: Tange
Solak Water Catchment, Kohgiloye and Boyer Ahmad province). Iranian Journal of Forest
and Poplar Research., 20: 2. 204-216. (In Persian)
4. Fatehi, P., Namiranian, M., Drvishsefat, A.A., and Fatahi, M. 2010. The study of suitable
forest territorial organization in the northern Zagros. Journal of Forest and Wood Products
(JFWP). Iranian Journal of Natural Resources. 62: 4. 417-428. (In Persian)
5. Emani Rastabi, M., Jalilvand, H., and Zandebasiri, M. 2014. Survey Socio-economic issues
Kalgachi allotments of ChaharMahal and Bakhtiari. Journal of natural ecosystems Iran. 4: 2.
59-70. (In Persian)
6. Ghorbani, M., Azarnivand, H., Mehrabi, A.A., Bastani, S., Jafari, M., and Nayebi, H. 2013.
Social network analysis: A new approach in policy-making and planning of natural resources
co-management. Journal of Natural Environment, Iranian Journal of Natural Resources. 65:
4. 553-568. (In Persian)
7. Ghazanfari, H. 2003. Evaluation of growth and changes in distribution Q. Castaneifolia
(Case study: Havara khol Baneh). Ph.D. thesis, Faculty of Natural Resources, University of
Tehran. 88p. (In Persian)
8. Maier, C., Lindner, T., and Winkel, G. 2014. Stakeholders’ perceptions of participation in
forest policy: A case study from Baden-Württemberg. Land Use Policy. 39: 166-176.
9. Habibi, B., Alipour, H., and Kiadaliri, H. 2014. A study on the participation level of forest
dwellers and its effective factors in forest management (case study: Babolkenar area of
Babol Township). Iranian Journal of Forest and Poplar Research. 22: 1. 109-120. (In Persian)
10. Paul, S., and Chakrabarti, S. 2011. Socio-economic issues in forest management in India.
Forest Policy and Economics. 13: 1. 55-60.
11. Rishi, P. 2006. Joint forest management in India: An attitudinal analysis of stakeholders,
Resources, Conservation and Recycling. 51: 345–354.
12. Coulibaly-Lingani, P., Savadogo, P., Tigabu, M., and Oden, P.C. 2011. Factors influencing
people's participation in the forest management program in Burkina Faso, West Africa.
Forest Policy and Economics., 13: 4. 292-302.
13. Gray, G.J., Enzer, M.J., and Kusel, J. 2001. Understanding community-based forest
ecosystem management: an editorial synthesis. Journal of Sustainable Forestry. 12: 3-4. 1-
23.
14. Pinyopusarerk, K., and Tran, T.T.H. 2014. Making community forest management work in
northern Vietnam by pioneering participatory action. Land use policy. 38: 257-263.
15. Lestari, S., Kotani, K., and Kakinaka, M. 2015. Enhancing voluntary participation in
community collaborative forest management: A case of Central Java. Indonesia. Journal of
environmental management. 150: 299-309.
16. Agarwal, B. 2007. Gender inequality, cooperation, and environmental sustainability. Pages
274-313 in J.M. Baland, P.K. Bardhan, and S. Bowles, editors. Inequality, cooperation, and
environmental sustainability. Russell Sage Foundation and Princeton University Press, New
York, New York, and Princeton, New Jersey, USA.
17. Markowski-Lindsay, M., Stevens, T., Kittrwdge, D.B., Butler, B.J., Catanzaro, P., and
Dickinson, B.J. 2011. Barriers to Massachusetts forest landowner participation in carbon
markets. Ecological Economic. 7: 180-190.
18. Kerse, B.L. 2016. Factors Affecting Local People Participation in Forest Managed for
Carbon Sequestration: The Case of Mount Damota, Southern Ethiopia. Developing Country
Studies, 6: 5. 56-65.
19. Musyoki, J.K., Mugwe, J., Mutundu, K., and Muchiri, M. 2016. Factors influencing level of
participation of community forest associations in management forests in Kenya. Journal of
Sustainable Forestry. 35: 3. 205-216.
20. Harshaw, H.W., Sheppard, S.R.J., and Jeakins, P. 2009. Public attitudes toward sustainable
forest management: Opinions from forest-dependent communities in British Columbia. BC
Journal of Ecosystems and Management. 10: 2. 81–103.
21. Soltani, A., Shamekhi, T., Noori Naieni, M.S., and Arabmazar, A. 2011. Effects of forest
resources on income distribution and poverty (Case study: watershed of Tang Tamoradi). J
For Wood Prod (Iran J Nat Res). 63: 4. 369–385. (in Persian)
22. Khosravi, Sh., Maleknia, R., and Khedrizadeh, M. 2014. Economic role of forests in rural
livelihoods in northern Zagros. Journal of Forest Sustainable Development. 1: 3. 251-268.
(in Persian)
23. Shariati, M.R., Ziadbakhsh, S., and Varamini, N. 2005. Factors affecting participation of
rural forest dwellers protection of forest in North and West (Case study: Kurdistan and
Mazandaran provinces). Iranian Journal of Forest and Rangeland. 67: 47-57. (In Persian)
24. Danielsen, F., Burgess, N.D., and Balmford, A. 2005. Monitoring matters: examining the
potential of locally based approaches. Biodiversity and Conservation. 14: 11. 2507-2542.
25. Fattahi, M., Ansari, N., Abbasi, H.M., and Khanhasani, M. 2000. Management of Zagros
forests. Publication of Research Institute of Forests and Rangelands. 471p.
26. Henareh Khalyani, J., Namiranian, M., Heshmatol Vaezin, S.M., and Feghhi, J. 2013.
Estimating the cost of forestry incentive programs in order to improve forest traditional
management (A case study of northern zagros forest, Baneh, Kurdistan province). Iranian
Journal of Forest. 5: 3. 295-308. (In Persian)
27. Crabtree, J.R., Chamers, N., and Eiser, D. 2001. Voluntry incentive schemes for farm
forestry: Uptake, policy affectiveness and employment impacts. Forestry. 74: 455-465
28. Shahraki, M.R., Moayeri, M.H., Barani, H., and Behmanesh, B. 2013. Factors affecting on
utilization amount of forest (Case study: Galougah forest-hezarjarib area. Journal of
conservation and Utilization of Natural Resources, 1: 4. 31-48 (In Persian)
پژوهش‌های علوم و فناوری چوب و جنگل
دوره 24، شماره 3
آذر 1396
صفحه 35-48

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار