توزیع مکانی خشکیدگی درختان بلوط در ارتباط با ویژگی‌های مورفولوژیک درختان در جنگل‌های زاگرس، کرمانشاه

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه رازی

2 عضو هیات علمی دانشگاه رازی

چکیده

سابقه و هدف: یکی از مشکلات اساسی در جنگل‌های زاگرس، پدیده‌ی خشکیدگی درختان بلوط است. بحران خشکیدگی در این درختان، نمود عینی پدیده‌ی زوال بوم-سازگان جنگلی زاگرس است. در تحقیقات مختلف بیان شده که خشکیدگی تاجی اولین پدیده‌ای است که در نتیجه‌ی واکنش درخت به تنش‌های محیطی ظاهر می‌شود و مهمترین شاخص برای ارزیابی سلامت درختان و آگاهی از وضعیت خشکیدگی آنها می‌باشد.. از طرفی شناخت الگوی توزیع مکانی خشکیدگی و ارتباط مکانی آن با ویژگی‌های درختان، جهت مدیریت مناسب پدیده خشکیدگی اهمیت بسیار دارد. هدف این تحقیق، بررسی الگوی توزیع مکانی خشکیدگی در درختان بلوط و تحلیل رابطه مکانی آن با ویژگی‌های درختان در بخشی از توده‌های جنگلی کرمانشاه می‌باشد.
مواد و روش‌ها: در محدوده جنگلهای گهواره در استان کرمانشاه، 67 قطعه نمونه مربعی به مساحت 400 مترمربع با استفاده از شبکه آماربرداری 100×100 متر برداشت شدند. در هر قطعه نمونه درصد خشکیدگی(درصد درختان خشکیده در پلات)، ویژگی‌های درختان دارای خشکیدگی از جمله قطر، ارتفاع، قطر متوسط تاج، متوسط سطح تاج‌پوشش و تعداد جست و تعداد درختان سالم و سطح تاج‌پوشش آن‌ها یادداشت گردید. همبستگی بین میزان خشکیدگی و ویژگی‌های درختان دارای خشکیدگی و درختان سالم با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون بررسی شد. بررسی همبستگی مکانی نیز با استفاده از روش‌های زمین‌آماری(واریوگرام) صورت گرفت.
یافته‌ها: نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که میزان خشکیدگی با ویژگی‌های درختان از جمله قطر، ارتفاع، قطر متوسط تاج، درصد تاج‌پوشش و تعداد جست ارتباط مثبت و معنی‌داری دارد.. همچنین بین میزان خشکیدگی و ویژگی درختان سالم از جمله تعداد درختان سالم و متوسط سطح‌ تاج‌پوشش آنها ارتباط منفی و معنی‌دار وجود دارد. مطالعه واریوگرام‌ها بیانگر این است که همه متغیرها به جز تعداد جست درختان دارای خشکیدگی، دارای ساختار مکانی مشخص می‌باشند.
نتیجه‌گیری: به طور کلی همه متغیرها به جز تعداد جست درختان خشکیده دارای الگوی توزیع مکانی مشخص و پیوستگی مکانی متوسط هستند. تجزیه و تحلیل ساختار مکانی ارتفاع، قطر، قطر متوسط تاج، سطح تاج و درصد سطح تاج درختان نشان می‌دهد که واریانس مؤلفه‌ی ساختاری بر واریانس مؤلفه‌ی تصادفی غلبه دارد. دامنه تأثیر متغیرهای مورد بررسی در محدوده‌های نسبتا بزرگ رخ داده است که دلالت بر ساختار مکانی گسترده، پراکنش یکنواخت و در حقیقت پیوستگی مکانی بیشتر در مقادیر متغیر مورد نظر دارد. شباهت در دامنه تأثیر میزان خشکیدگی و ویژگی‌های درختان دارای خشکیدگی(قطر، ارتفاع، قطر متوسط تاج، متوسط سطح تاج‌ پوشش و درصد تاج‌ پوشش) و همچنین همبستگی مثبت و معنی‌دار بین آن‌ها، بیانگر ارتباط مکانی نزدیک بین میزان خشکیدگی و ویژگی‌های درختان دارای خشکیدگی است. با توجه به همبستگی منفی و معنی‌دار بین میزان خشکیدگی و ویژگی درختان سالم(تعداد درختان و متوسط سطح تاج‌ پوشش)، می‌توان اظهار داشت که تغییرپذیری مکانی ویژگی درختان سالم، میزان خشکیدگی را به طور عکس تحت تأثیر قرار می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Spatial distribution of Oak decline in relation to trees morphologic properties in Zagros forests, Kermanshah

نویسندگان [English]

  • hadis darabi 1
  • Shaieste Gholami 2
  • Ehsan Sayad 2
1 Razi university
2 assistant professor / Razi University
چکیده [English]

Background and objectives: One of the main problems in Zagros forests is oak trees dieback. What is certain and important is that the tree dieback crisis caused the declining of oak in oak forest of Zagros. Oak decline is characterised by crown thinning, foliar necrosis and progressive death of primary leaf-bearing branches and the emergence and subsequent decline of foliage. A range of biotic and abiotic factors has been shown to contribute to the decline. However, no satisfactory investigation has been established to explain the distribution.
Materials and methods: The aim of this study was to investigate the spatial variability of Oak decline and it’s relation to tree properties in Zagros Forest of Kermanshah (Gahvareh). In this order, 150 hectares of Gahvareh forest was selected and then 67 sample plots (400 m2) were used in a 100 × 100 m sampling grid. In each of the plots the the number of healthy trees and their canopy cover, the dieback and trees with dieback features including diameter, height, crown diameter, average canopy cover, the number Search trees were recorded. Then the spatial continuity, using geostatistics (variogram) were described.
Results: The results of the Pearson correlation coefficient indicates that dieback has a significant positive relationship with the feature tree dieback including diameter ،height, crown diameter, canopy cover is a significant and positive relationship between the number of sprouts. As well as between the dieback and features healthy tree such as the number of trees and average canopy cover and there is a significant negative relationship variograms of variables revealed the presence of spatial autocorrelation except for the number of shoots have the spatial structure.
Conclusion: Overall analysis of the spatial structure of healthy and dead tree dieback and features show that the structural component of the variance components of random variance prevails. The variables studied occurred in a relatively large area, indicating the spatial structure of large, uniform distribution and continuity in the desired location in variable amounts. The similarity in the effect of dieback and features trees with dieback (collar diameter, height, crown diameter, average level of cover and canopy cover) and also a significant positive correlation between them, represents the close spatial relationship between the dieback and trees have been dieback features. Given the significant negative correlation between the dieback and characteristics of healthy trees (number of trees and average level of cover), it can be stated that the spatial variability characteristics of healthy trees, the dieback affects as photos.

کلیدواژه‌ها [English]

  • dieback
  • Spatial pattern
  • Variogram
  • Zagros forests