بررسی حجم چوب باقیمانده در بخش کنده درختان نسبت به توپوگرافی، قطر و کیفیت تنه

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشگاه

2 دانش آموخته (کارشناسی ارشد ) جنگلداری

چکیده

چکیده
سابقه و هدف:
بهره‌برداری یکی از فعالیت‌های مدیریتی در جنگل است که شامل قطع درختان نشانه‌گذاری شده، انداختن، سرشاخه زنی، بینه‌بری، تاج-بری و در نهایت چوبکشی و انتقال بینه‌ها به محل دپو چوب‌آلات می باشد. از این رو در صورت طراحی و اجرای ضعیف این پروسه، هزینه‌ها افزایش یافته و صدمات زیست محیطی و نیز صدمات اقتصادی و اجتماعی زیادی همچون افت زیاد چوب، استفاده محدود از منابع موجود و صدمه به نیروی کار را بدنبال خواهد داشت. مطالعه حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر حجم کنده از جمله: شیب زمین، جهت دامنه، ارتفاع از سطح دریا و قطر سطح کنده در تعیین حداقل حجم چوب باقیمانده از کنده درختان انجام گردید، تا با استحصال قطورترین و کاربردی‌ترین بخش چوب در بخش کنده درختان هم باعث افزایش میزان استحصال و بهره‌وری از درختان شده و هم فشار وارده و برداشت بیشتر از عرصه‌های جنگلی کاهش یابد.
مواد و روش‌ها:
این پژوهش در 5 پارسل از سری‌های 1، 2 و 3 طرح جنگلداری ناو از رویشگاه‌های اصلی گونه راش در جنوب‌غربی دریای خزر در شهرستان تالش، بخش اسالم استان گیلان انجام شد. تعداد 160 اصله درخت راش به روش تصادفی در طبقات قطری 10 تا 115 سانتیمتر که مورد نشانه‌گذاری قرار گرفته و توسط کارگران بخش جنگل شرکت اسالم قطع شده بودند، انتخاب شدند. در راستای هدف تحقیق برخی از مشخصات کمی این درختان از جمله: ارتفاع کنده، قطر سطح کنده، قطر برابر سینه و ارتفاع درختان مقطوعه اندازه‌گیری و در فرم-های مربوطه ثبت شد. به منظور بررسی وجود اختلاف بین میزان چوب حاصل از کنده درختان (نسبت به حجم کامل درخت) در طبقات مختلف ارتفاع از سطح دریا، شیب زمین، جهت شیب و کیفیت تنه درختان از آنالیز واریانس یک طرفه و مقایسه میانگین‌های دانکن استفاده شد تعیین همبستگی بین شیب و جهت عرصه مورد مطالعه در طبقات مختلف ارتفاعی با حجم کنده باقی‌مانده نیز با استفاده از همبستگی پیرسون انجام شد.
یافته‌ها:
با توجه به نتایج حاصل از تجزیه واریانس یک طرفه، کیفیت تنه، قطر سطح کنده و عامل ارتفاع از سطح دریا ارتباط معنی‌دار مثبت با میزان حجم کنده و حجم تنه درختان راش نشان دادند به طوری که بیشترین مقدار حجم تنه و حجم کنده در ارتفاع 1440-1650 متر از سطح دریا، در درختانی با کیفیت تنه چنگالی، دو‌شاخه چنگالی و سیلندریک که دارای قطر بیشتر از 90 سانتیمتر بودند مشاهده شد. بر طبق نتایج 63/95 درصد درختان در ارتفاعی کمتر از نصف قطر سطح کنده، قطع شده اند. نتایج همبستگی پیرسون، همبستگی معنی‌داری را بین حجم تنه و حجم کنده با قطر سطح کنده و کیفیت تنه نشان داد به طوریکه با افزایش قطر سطح کنده، حجم کنده باقی‌مانده نیز افزایش یافته است.
نتیجه‌گیری:
قسمت‌های نزدیک به محل کنده در درختان، از قسمت‌های باارزش درخت محسوب می‌شوند که در صورت باقی‌ماندن به صورت ارتفاع بلند، چوب زیادی را از چرخه تولید خارج می‌کنند از‌این‌رو ارتفاع کم کنده، نقش بسزایی در افزایش حجم چوب خروجی و افزایش درآمد ناشی از آن دارد. در این پژوهش علی‌رغم قطور بودن درختان، قطع در ارتفاعی کمتر از نصف قطر کنده صورت گرفت و کنده‌های باقی-مانده ارتفاع و حجم کمی داشتند که سبب ایجاد کمترین افت چوب صنعتی در هنگام قطع و بهره‌برداری شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigation of woods volume remaining of log to topography, diameter and stem quality

نویسنده [English]

  • Alireza Eslami 1
1 Associate Professor, Department of Agriculture and Natural Resources, Rasht Branch, Islamic Azad University ,Rasht, Iran.
2
چکیده [English]

Abstract
Background and objectives
Forest utilization a management activities that first is marked the beginning and then included in logging off, lopping, Binet-saws, miter saws and finally skidding and transport of wood logs. Thus, in case of poor design and implementation of this process increased costs and environmental damage, such as loss of woods, limited use of resources and damage to the workforce. This study aimed to determine the minimum amount of waste wood and logs were cut down stresses level, to the extraction of the thickest and most functional wood logs also increased the recovery and productivity of trees and harvesting is the most pressure reduce forest areas.
Materials and methods:
The study present carriers in 5 compartment and 3 districts (1 , 2 and 3) of the habitat of the species beech forest in the south of the Caspian Sea in the city's efforts, the Asalem region, Guilan province. The 160 stem beech trees were marking selected of 10 to 115 cm in diameter classes randomly form and cutting by Asalem companies forest sector workers. Characteristics tree were measurements and recorded on forms. After entering data into Excel to determine the difference between the volume wood from bults (relative to the total volume of trees) at different levels of height, slope, aspect and quality of trees and the correlation between they with bults volume remained high was used of SPSS 20 software.
Results
The results show that between, quality of the trunk, diameter of the surface bults and topographical, significant relationship exited elevation with the volume bult and volume truck. so observation that the highest volume of the trunk and bult in elevation of 1440-1650 meters, with quality trunk forks, fork and cylindrical plugs in diameters greater than 90 cm. Results of Pearson correlation, statistically significant relationship exited between volume truck and volume of bults revealed with quality truck and diameter of the surface bult.
Conclusion
In this study, the despite to exited the extra large diameter trees,but was cut in the lower height from half diameter bults and reamander bults had the low height and volume, Which cause minimal loss of industrial wood when cut operation and harvesting. In conclusion it can be stated, in addition to the tree characteristics (diameter) and elements of topography (slope), the skill and knowledge of felling timber is very effective in reducing the rate of loss.

Keywords: volume loss, environmental conditions, Characteristics quantitative, Beech.

کلیدواژه‌ها [English]

  • volume loss
  • environmental conditions
  • Characteristics quantitative
  • Beech