ارزیابی زیبایی اجزای جاده‌ جنگلی (مطالعه موردی : جنگلهای شفارود، استان گیلان)

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته جنگلداری دانشگاه گیلان

2 دانشگاه گیلان

3 عضو هیات علمی گروه جنگلداری دانشگاه گیلان

چکیده

سابقه و هدف: ‏
در سالهای اخیر توجهات عمومی به کیفیت بصری و زیبایی کناره های جاده های جنگلی افزایش یافته است. کیفیت بصری یک جاده به مشخصه‌هایی از قبیل وضعیت سطح جاده، وضعیت پوشش دامنه‌های خاکبرداری و خاکریزی و زیبایی کناره های جاده بستگی دارد.
مواد و روش‌ها: ‏
در این مطالعه به منظور بررسی وضعیت زیبایی جاده جنگلی، بخش‌هایی از جاده‌های سری 3 شفارود در استان گیلان انتخاب شد و مورد ارزیابی قرار گرفت. تعداد 150 عکس از قسمت‌های مختلف چهار جاده جنگلی با سال ساخت متفاوت گرفته شد و به افراد مختلف ارائه شده و مشخصه‌های سطح (سواره رو) جاده، دامنه خاکبرداری، دامنه خاکریزی و کناره (شانه و جوی کناری) جاده مورد ارزیابی قرار گرفت. کیفیت مشخصه‌ها در عکس‌ها توسط افراد مورد ارزیابی قرار گرفته و به هر کدام از مشخصه‌ها نمره (از 1 تا 5) داده شد. سپس ارزش زیبا شناختی متوسط هر یک از مشخصه‌ها بر اساس مجموع امتیازات عکس‌ها به دست آمد. به منظور برآورد ارزش زیباشناختی کلی جاده جنگلی، ارزش کیفی بصری متوسط برای هر جاده تعیین شد. به منظور تعیین نوع ارتباط بین ارزش زیباشناختی متوسط هر یک از مشخصه‌ها و ارزش کیفی بصری متوسط از روش رگرسیون گام به گام استفاده شد. به منظور بررسی تفاوت بین ارزش کیفیت بصری متوسط به دست آمده از مناطق مختلف، از آزمون مقایسه میانگین فریدمن استفاده شد. علاوه بر این، برای بررسی میزان همبستگی بین ارزش زیبا شناختی متوسط مشخصه های جاده از آزمون کندال استفاده شد. در نهایت برای هر جاده یک مدل رگرسیونی ارائه شد.
‏یافته‌ها:
نتایج به دست آمده از میانگین ارزش‌ها نشان داد که بالاترین کیفیت، مربوط به سال 1372 با معدل 73/3 و پایین‌ترین کیفیت مربوط به سال 1387 با معدل 88/1 است. نتایج آزمون مقایسه میانگین فریدمن نیز نشان داد که بین میانگین مقدار عددی ارزش کیفیت بصری متوسط در سالهای مختلف، تفاوت معنی داری وجود دارد. علاوه براین نتایج نشان داد که دامنه خاکبرداری نسبت به سایر مشخصه‌ها تأثیر بیشتری بر زیبایی کلی جاده های جنگلی دارد. نتایج آزمون کندال نیز نشان داد که ارتباط مستقیم و مثبتی بین مولفه‌های بررسی شده در تمامی سال‌ها وجود دارد. همچنین براساس نتایج این تحقیق، جاده های قدیمی کیفیت بصری بهتری نسبت به جاده‌های تازه ساخت دارند.
نتیجه‌گیری کلی: ‏
بی توجهی به استانداردهای تعیین شده در ساخت جاده، عدم پوشش گیاهی مناسب در دامنه های خاکبرداری و خاکریزی و استفاده از مصالح با کیفیت پایین در روسازی جاده می‌تواند اثر منفی بر ارزش زیبا شناختی جاده بگذارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Aesthetic evaluation of forest road templates (case study: Shafarood forest, Guilan province)

نویسندگان [English]

  • Reza Haghsheno 1
  • Ramin Naghdi 2
  • Mehrdad Nikye 3
1
2
3
چکیده [English]

Background and objectives:
In recent years, there have been increasing public considerations about the visual quality of the road and roadside aesthetics. The visual quality of a road template mostly depends on state of the road surface, vegetation cover on the cut and fills slopes, and aesthetic along the roadside.
Materials and methods:
In this study, the selected forest road sections from district 3 of Shafarood forest, Guilan province were evaluated to assess the aesthetic of the forest road template. The number of 150 photos were taken from the four forest road templates with various date of establishment and evaluated by different people , considering forest road surface (Travel lane) , cut-slope, fill-slope, and roadside (Shoulder and ditch). The quality of components in the photos had been evaluated by people and they had scored every one of them from 1to 5. Then the Average Aesthetic Value (AAV) for each component was computed based on the total scores assigned to the photos. In order to estimate the final aesthetic value of the road templates, the value of Average Visual Quality (AVQ) was assigned to each forest road. The relationships between Average Aesthetic Value of road components and Average Visual Quality value were investigated for each research area by using a stepwise regression analysis. Friedman test was used in order to investigate the value of Average Visual Quality. The correlation among the Average Aesthetic Values of road components was also examined for each research area by using Kendal test. Finally, the regression model was obtained for each forest road.
Results:
Results of average values showed that the highest quality was related to 1993 with 3.73 and the lowest quality was related to 2008 with 1.88. The results of Friedman test showed that there is a significant difference between of Average Visual Quality value in the different years. The results revealed that existence of vegetation cover on the cut sections was the most significant factor affecting the overall aesthetic value for the selected road templates. The results of Kendal test showed that there is a direction and positive relation between of studied components in different years. Statistical analysis indicated that the old roads have better visual quality than new roads.
Conclusion
Neglect of standards in forest road construction, Lack of suitable vegetation in cut and fill slopes and the use of low quality materials in road pavement have a negative effect on road aesthetics.

کلیدواژه‌ها [English]

  • average aesthetic value
  • average visual quality value
  • roadside aesthetics
  • Stepwise regression