بررسی رابطه قطر و ارتفاع درختان با توزیع خشکیدگی در توده‌های جنگلی بلوط استان ایلام

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ایلام

چکیده

سابقه و هدف: بروز پدیده زوال در جنگل­های بلوط زاگرس در سال­های اخیر، ضرورت انجام بررسی و پژوهش در زمینه عوامل و شیوه­های گسترش آن را ایجاب نموده است. بررسی عکس­العمل درختان و توده جنگل در مقابل این پدیده و توزیع آن در طبقات اندازه درختان برای جنگلشناسان از اهمیت خاصی برخوردار است. این تحقیق با هدف بررسی ارتباط اندازه (قطر و ارتفاع) درختان بلوط با میزان ابتلاء به خشکیدگی و توزیع آن در طبقات قطری و ارتفاعی درختان انجام شده است.
مواد و روشها: تعداد 12 توده از جنگلهای بلوط ایرانی (Quercus brantii) دچار خشکیدگی، در شرایط مختلف رویشگاهی جنگل مله سیاه از توابع استان ایلام انتخاب و در هریک از توده­ها، یک خط ترانسکت تصادفی و در طول هر ترانسکت 3 قطعه نمونه مربعی 25 آری مشخص و اطلاعات مربوط به قطر و ارتفاع درختان تودها در قطعات نمونه اندازه گیری و ثبت گردید. تجزیه و تحلیل اطلاعات و بررسی توزیع زوال در طبقات قطری و ارتفاعی، در قالب آنالیز واریانس یک­طرفه و با بهره­گیری از نرم­افزارهای مناسب از قبیلSPSS  و Excel صورت گرفت.
یافته ها: نتایج نشان داد که بجز طبقه قطری اول (زیر 10 سانتیمتر) در بقیه طبقات روند کاهشی که نشان دهنده ناهمسالی توده بود، مشاهده گردید. همچنین توزیع اندازه درختان حاکی از آن است که حدود 86 درصد درختان، کمتر از 40 سانتی متر قطر داشتند. شکل کلی نمودار توزیع ارتفاع جنگل بصورت نرمال دو کوهانه است و توزیع اندازه درختان حاکی از آن بود که حدود 70 درصد درختان ارتفاعی بین 4 تا 8 متر داشتند.
نتیجه گیری: گرچه درصد بیشتری از درختان طبقات قطری و طبقات ارتفاعی بالاتر دچار خشکیدگی شده بودند، اما خشکیدگی مشابه روند توزیع کل درختان بوده و در همه طبقات دیده شد. تجزیه و تحلیل رابطه بین قطر برابر سینه و ارتفاع درختان بلوط با میزان خشکیدگی در آنها هیچگونه تفاوت معنی­داری را نشان نداد

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Study of association between diameter and height of trees and decline distribution in oak forest stands of Ilam province

نویسندگان [English]

  • Jaafar Hosseinzadeh
  • Ali Najafifar
چکیده [English]

Background and objectives: The recent decline occurs in the Zagros oak forests, requires some studies and researches on the causes and its ways to develop. Review of trees and forest stands reactions, versus the phenomenon and its distribution in size classes of trees (diameter and height) is important to silviculturalists. This study aimed to investigate the relationship of trees with the risk of decline and the distribution in DBH and height of trees.
Materials and methods: For this purpose, 12 stands of declined oak forests (Quercus brantii), in different conditions, have been conducted in Malehsiah forest site of Ilam province. In each of the stands, a transect line and in each transect 3 square plots of 2500 square meters were randomly determined. The data on the stands in the sample plots were measured and recorded. Data analysis carried out by ANOVA using appropriate software such as SPSS and Excel.
Results: The results show that, except for the first diameter class (under 10 cm), a decreasing trend can be seen in the rest of the class. This trend reflects the uneven-aged stands. Trees size distribution suggests that about 86% of trees are less than 40 cm in diameter. The overall shape of the height distribution curve is normal with two humps. Tree size distribution suggests that about 70% of the trees are between 4 and 8 meters in height.
Conclusion: Although a greater percentage of trees with bigger DBH and height have declined, but the distribution of declined trees is similar to the distribution of total trees and the decline can be seen in all classes. The analysis of the relationship between the diameter and height of the oak trees with degree of decline did not show any significant differences.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Decline
  • Oak
  • Diameter distribution
  • Height distribution
  • Ilam