تغییرپذیری ترسیب کربن خاک در شیب تغییرات ارتفاعی جنگل‌های صلاح ‌الدین‌ کلا نوشهر

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد جنگلداری دانشگاه تربیت مدرس

2 عضو هیات علمی تربیت مدرس نور

چکیده

شناخت تغییر‌پذیری کربن آلی خاک در ارتباط با پدیده گرمایش‌جهانی همواره در اکوسیستم‌های جنگلی برای مدیریت کربن‌آلی حائز اهمیت است. از این رو تحقیق حاضر در نظر دارد تا ظرفیت اندوخته‌کربن‌خاک در واحد‌های‌اکوسیستمی جنگل صلاح‌الدین‌کلا (نوشهر) در امتداد یک گرادیان ارتفاعی (1400 -100 متر) را بررسی نماید. برای این منظور تعداد 77 قطعه‌نمونه 400 متر‌مربعی در 7 طبقه ارتفاعی 200 متری از سطح‌دریا پیاده شده، فهرست ترکیب پوشش‌گیاهی و درصد تاج-پوشش آنها به همراه برخی خصوصیات محیطی برداشت‌شد. با استفاده از نتایج تلفیقی تحلیل‌های عددی خوشه‌ای (بر اساس داده‌های محیطی) و TWINSPAN (بر اساس مقادیر درصد تاج‌پوشش گونه‌ها)، تعداد 4 واحد‌اکوسیستمی در سطح منطقه طبقه‌بندی شد. نتایج تجزیه‌واریانس نشان داد که واحد‌‌های‌اکوسیستمی از نظر میزان اندوخته‌کربن‌خاک با یکدیگرتفاوت معنی‌داری داشته (05/0>P) و از این نظر واحد سوم که نماینده تیپ راش- ممرز در سطح منطقه می‌باشد به دلیل استقرار در ارتفاعات بالاتر و تراکم بالای درختان راش نسبت به واحد‌های اول، دوم و چهارم که به ترتیب نماینده تیپ‌های ممرز- انجیلی، راش- انجیلی و راش- ممرز- پلت می‌باشند حاوی بالاترین میزان اندوخته کربن خاک (متوسط 73/57 تن در هکتار) است. نتایج تحلیل رگرسیون گام‌به‌گام در تعیین مهمترین فاکتور‌های محیطی موثر بر اندوخته‌کربن-خاک نشان داد که از بین 11 متغیر اندازه‌گیری شده فقط سه متغیر درصد‌نیتروژن، درصد‌شن به همراه ارتفاع از سطح‌دریا به ترتیب اهمیت بر میزان اندوخته‌کربن‌خاک موثر می‌باشند (05/0>P). به طور کلی نتایج این تحقیق تصریح می‌کند که تغییرپذیری اندوخته‌کربن‌خاک یک الگوی منظمی را در امتداد شیب تغییرات ارتفاع از سطح‌دریا نشان نداده و مطالعه آن در واحدهای‌اکوسیستمی منطقه به دلیل اینکه یک تمایز مناسبی از تغییرات محیطی رویشگاه را ارائه می‌هند نسبت به شیب تغییرات ارتفاعی در اولویت می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Changes in soil carbon sequestration along an altitudinal gradient in Salahodinkola Forest, Nowshahr

نویسنده [English]

  • Kazem Nourmohammadi 1
1
2
چکیده [English]

Understanding soil carbon fractions in relation to global warming is important for improving soil carbon management in natural forest ecosystems. Therefore, in this study we measured the contents of soil total organic carbon (SOC) in soil upper layers (0–20 cm) along a natural altitudinal transect (100–1400 m a.s.l.) in northern slope of Salaheddinkola forests, Nowshahr. Accordingly, vegetation data based on Braun-Blanquet method with some environmental properties were recorded in totally 77 plot with an area 400 m2 including seven classes of altitudinal gradient. Four ecosystem units were distinguished by using combined results of clustering (based on environmental data) and TWINSPAN (based on floristic data) as numerical classification analysis. Results analysis of variance showed that the amount of soil carbon sequestration had significant difference (0/05> P) in the four ecosystem units and third unit, which represents beech-hornbeam forests, to be allocated the largest amount of carbon sequestration (73/57 ton/ha), Because of the establishment of this unit in higher elevations and then high density of beech. Results of stepwise regression showed that nitrogen percentage, sand percentage and altitude were the most important factors affecting soil organic carbon content. Totally, the results of this study reiterate that the variability of soil carbon sequestration does not show a regular pattern along the altitudinal gradient and ecosystem units by exhibiting a proper distinction of environmental changes in habitat can be priority used in soil carbon stock variations study.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Soil Carbon stock
  • ecosystem units
  • Clustering Analysis
  • soil characteristics
  • Topography