بررسی برخی ویژگی‌های کمی و کیفی توده ارس (Juniprus excelsa) امین‌آباد فیروزکوه

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

چکیده

به‌منظور بررسی وضعیت کمی و کیفی جنگل‌های ارس، توده جنگلی ارس امین‌آباد فیروزکوه به وسعت 613 هکتار انتخاب شد. در این پژوهش قبل از نمونه‌برداری از روش مونه‌بندی استفاده گردید، به این ترتیب نقشه‌های طبقات شیب، جهت‌های اصلی جغرافیایی و واحدهای زمین‌شناسی برای منطقه بالا در محیط GIS تهیه گردید. با تلفیق نقشه طبقات شیب و جهت‌ها، نقشه واحدهای شکل زمین تهیه و با روی‌هم‌گذاری نقشه واحدهای زمین‌شناسی برروی نقشه واحدهای شکل زمین، نقشه واحدهای همگن منطقه به‌دست آمد. سپس به‌طور تصادفی در این منطقه 42 واحد برای آماربرداری انتخاب و در هر واحد به‌طور تصادفی یک مرکز خوشه تعیین گردید. پس از بازدید میدانی مشخص گردید که تنها 20 نقطه از این نقاط دارای پوشش درختی بوده و بقیه بدون پوشش می‌باشند، در نتیجه نقاط تصادفی دارای پوشش به‌عنوان مرکز خوشه انتخاب و 4 نقطه دیگر در اطراف، در جهت‌های اصلی و به فاصله 50 متری از مرکز خوشه به‌عنوان مرکز پلات در نظر گرفته شد و در هر یک از این خوشه‌ها 5 قطعه نمونه 10 آری پیاده گردید. در هر قطعه نمونه، مشخصه‌های ارتفاع درخت، قطر برابر سینه، دانه‌زاد یا شاخه‌زاد بودن، جنسیت، سطح تاج پوشش، درصد شیب و جهت شیب اندازه‌گیری و برداشت گردید. مقادیر این مشخصه‌ها در هر خوشه محاسبه گردید. آنالیز تفاوت آماری بین خوشه‌ها از نظر هر یک از مشخصه‌های کمی و کیفی با ANOVA بررسی گردید. نتایج بررسی‌های به‌عمل آمده نشان می‌دهد، رویشگاه مورد بررسی از نظر پراکنش درختان در طبقات قطری دارای ساختار هم‌سال نامنظم با چولگی به چپ می‌باشد، ضمن این‌که در طبقه قطری 30 سانتی‌متر با کاهش محسوسی در تعداد درختان مواجه می‌گردد که با توجه به نزدیکی رویشگاه به روستا و مناسب بودن این طبقه قطری جهت برداشت، می‌توان علت را در دخالت‌های انسانی جستجو کرد. میانگین، بیشینه و کمینه تعداد درخت مشاهد شده در هر قطعه نمونه بر حسب هکتار به‌ترتیب برابر با 5/31، 170 و صفر بوده است. این آماره‌ها برای متغیر سطح تاج پوشش در هکتار به‌ترتیب 750، 2470 و صفر مترمربع بوده است. میانگین، حداکثر و حداقل ارتفاع درختان به‌ترتیب برابر با 9/4، 10 و 2 متر بوده است. بالاترین قطر برابر سینه مشاهد شده 62 سانتی‌متر بوده است. از نظر کیفی، درصد درختان دانه‌زاد در کل توده بیش از درختان شاخه‌زاد بوده و در بین پایه‌های نر، ماده و نرماده، پایه ماده بیش از سایر پایه‌ها مشاهده گردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation on some quantitative and qualitative characteristics of Juniper stands in Aminabad of Firouzkoh

چکیده [English]

In order to investigate on qualitative and quantities characteristics of Juniper stands, a 613 ha case study area was chosen in the Aminabad of Firouzkoh. In this study, the stratified sampling method was used and the study area was stratified to homogenous regions based on slope, aspect and geological unites in GIS environment. By combining the slope and aspect maps, we made the landform unit map. Landform unit map and geology map were then overlaid to produce the homogenous unit map. Then 42 units randomly selected for forest inventory and in each unit randomly one point specified as centre of cluster. After visiting the study area, the Juniper coverage were observed only in 20 clusters and others clusters were bare and without Juniper coverage. In conclusion, in the 20 clusters containing the Juniper trees, center and other 4 points around them in main geographical aspect in distance about 50 meters from centre of cluster have considered as plot with 1000 m2 area. In each plot, tree height, diameter at breast height, coppice or seeding crop, sexuality, crown canopy area, slope percentage and geographical aspect were measured and computed for each cluster in terms of hectare. Relation analysis by ANOVA test was used for differentiation test between clusters based on qualitative and quantities characteristics of Juniper stands. The results shown that in the study area the juniper stands are as irregular even aged stands with the left skew ness in point of distribution of trees in diameter class. Results showed an intense decreasing in 30 cm diameter class regenerations due to human activities and close to road and village of Aminabad. In addition, result of canopy cover density in the study area showed that the Juniper stand of Aminabad is thinner in comparison with other studied Juniper stands. The mean, maximum and minimum of tree density in each plot was 31.5, 170 and 0 in hectare respectively. The mean, maximum and minimum tree height in the study area was computed 4.9, 10 and 2 meter, respectively. The maximum measured DBH of juniper trees was 62 centimeters. Also the mean, maximum and minimum canopy cover of study were 750, 2470 and 0 m2, respectively. According to qualification, the percent of seeding crop trees in the whole stand is more than coppice trees and between male, female and ambisexual, we can see females are more than the other kinds.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Juniper
  • Qualitative and quantitative status
  • Homogenous units
  • Aminabad of Firouzkoh