تنوع خصوصیات روزنه برگ راش شرقی در جنگلهای هیرکانی

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو

2 دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

3 موسسه تحقیقات جنگلهاو مراتع کشور

چکیده

پراکنش گونه راش شرقی یکی از مهمترین گونه‌های درختی شمال ایران از آستارا تا حدود دره زیارت گرگان در شرق ادامه دارد. اطلاع از ویژگیهای اختصاصی روزنه برگ در جمعیتهای این گونه، علاوه بر ارزش سیستماتیک آن، ما را در شناخت هر چه بیشتر میزان سازگاری آنها با شرایط اکولوژیکی خاص هر منطقه رهنمون می‌سازد. بدین منظور نهالهای چهار جمعیت این گونه از مناطق مختلف انتشار آن در هیرکانی و از دو طبقه ارتفاعی مختلف برداشت و به گلخانه منتقل گردید و نهال‌ها تحت شرایط محیطی یکسان رشد داده شدند و ویژگیهای روزنه با نمونه‌برداری از برگ‌های تازه مطالعه شدند. ویژگیهای مورد مطالعه روزنه شامل تراکم روزنه‌های باز، بسته و کل در میلیمتر مربع و سایر صفات شامل ابعاد و مساحت روزنه‌های باز و بسته و طول و عرض سلولهای محافظ روزنه با دقت هزارم میکرون اندازه‌گیری و تیپ روزنه تعیین گردید و از تحلیل عاملی جهت تعیین موثرترین صفات استفاده گردید. استخراج عاملها در این روش به کمک تجزیه به مولفه‌های اصلی که توجیه کننده حداکثر واریانس بوده، صورت گرفت. همچنین همبستگی پیرسون بین امتیازات عاملهای استخراج شده و متغیرهای اقلیمی و ارتفاع از سطح دریا جهت تعیین ارتباط صفات با عوامل محیطی صورت گرفت. نتایج نشان داد که تیپ روزنه از نوع آنموسیتیک بوده و میانگین اکثر صفات بین مناطق دارای اختلاف معنی داری بوده بطوریکه تراکم روزنه از غرب به شرق بیشتر شده ولی از مساحت روزنه کاسته می شود. همچنین همبستگی معنی‌داری بین ویژگیهای روزنه با عوامل دما، بارندگی و ارتفاع از سطح دریا مشاهده گردید. بطورکلی نتایج آنالیز تابع تشخیص نشان داد که جمعیتهای خیرود ارتفاع پایین و شصت کلاته تفاوت زیادی با جمعیتهای خیرود ارتفاع بالا و شفارود دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Leaf stomata characteristics Diversity of Oriental beech in Hyrcanian forests

نویسنده [English]

  • zohre saeedi 1
1
2
3
چکیده [English]

Fagus orientalis Lipsky - is one of the main Hyrcanian tree elements that - distributed throughout Hyrcanian forests from Astara to Ziarat vally in Gorgan. Knowing the specific characteristics of leaf stomata in these populations, in addition to its systemic value, assists to further identify their adoption to the specific ecological conditions. The seedlings of four populations in throughout the north including two elevations were transferred to the greenhouse and grown under the same environmental conditions. The stomata characteristics were studied on sampling from leaf attached to the seedling including total, close and open stomata densities in square millimeter, stomata dimensions and area, length and wide of guard cells in thousandth of micron and stomata type. The most effective traits were determinate by Factor analysis. In this method, the factors extraction was done using principal component analysis that had most variances. The Pearson correlation between the scores of the extracted factors and climate variables and altitude was used to determine the relationship between environmental factors and the traits. The results showed that the type of stomata was anomocytic and the most of traits had significant differences among the populations so that stomata density was increased from west to east, but the area of the aperture reduced. The significant correlation between stomata characteristics and the factors such as temperature, precipitation and elevation were observed. Generally, the discriminant function analysis indicated that there were differences between Kheyrood in high and down elevation and also Shastkolateh and Shafaroud populations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Oriental Beech
  • Stomata
  • Geographic distribution