بررسی عملکرد رویشی جمعیت‌های مختلف گز شاهی در اراضی شور و قلیا

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس پژوهش/ موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

2 دانشیار/ دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

3 کارشناس پژوهش/ مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان

چکیده

گز شاهی (Tamarix aphylla L. یا Tamarix articulata Vahl.) گونه‌ای سریع‌الرشد و مقاوم به شوری است که علاوه بر استفاده‌های رایج در طرحهای بیابان‌زدایی و تثبیت شن به‌عنوان گزینه‌ای مناسب به‌منظور زراعت چوب در اراضی بیابانی و نیمه‌بیابانی جنوب کشور مطرح می‌باشد. این تحقیق به‌منظور بررسی امکان توسعه کشت این گونه در اراضی شور و قلیای حاشیه کویر مرکزی ایران بر روی نهالهای 6 جمعیت گز شاهی از استانهای سیستان و بلوچستان (شهرستانهای زاهدان، زهک)، یزد (شهرستان یزد)، قم (شهرستان قم)، اصفهان (شهرستان کاشان) و سمنان (شهرستان گرمسار) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات بیابان گرمسار انجام شد. آماربرداری از نهالها در ابتدا و انتهای سال 1391 انجام شده و شامل مشخصه‌های جوانه‌زنی، زنده‌‌مانی، تعداد جست، قطر یقه قطورترین جست،‌ ارتفاع و شادابی تاج بود. نتایج نشان داد که به‌رغم برتری نسبی جمعیت‌های گرمسار و قم هیچ تفاوت معنی‌داری در مشخصه‌های مزبور میان جمعیت‌های مختلف وجود ندارد و تمام جمعیت‌ها از این لحاظ از عملکردی متوسط برخوردارند. با توجه به میزان زنده‌مانی و رویش نهالهای تولیدی می‌توان گفت که کاشت و پرورش گونه گز شاهی در اراضی شور و قلیا و مناطق دارای زمستانهای سرد حاشیه کویر مرکزی ایران به‌عنوان گونه‌ای مناسب برای زراعت چوب توجیه‌پذیر بوده و در این راستا استفاده از پایه‌‌های دست‌کاشت موجود در این مناطق از اولویت بیشتری برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Growth performance of various population of salt cedar in saline-alkaline soils

چکیده [English]

Salt cedar (Tamarix aphylla L. or Tamarix articulata Vahl.) is a rapid growth and salt tolerance species which has been considered as suitable tree for wood production in arid and semi-arid lands of southern Iran in addition to its common usages in desertification and sand fixation programs. In order to study the possibility of development of this tree in saline-alkaline soils of Iran central desert boundaries, this research was carried out on 6 different population of salt cedar from Sistan va Balouchestan (Khash and Zahak townships), Yazd (Yazd township), Qom (Qom township), Isfahan (Kashan township) and Semnan (Garmsar township) provinces at Garmsar research station of desert in CRBD experimental design. Inventory of seedlings was carried out at beginning and end of 2012 and consisted of sprouting, Survival, number of sprouts, collar diameter of thickest sprout, height and crown vitality parameters. Results showed that in contrast with partial advantages of Garmsar and Qom population, there was no significant difference between populations and all of them showed moderate performance. Considering seedlings growth and survival we can conclude that plantation of this tree as suitable species for wood production in saline-alkaline soils of Iran central desert boundaries is possible and in this framework native populations in this region have more priority.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Salt cedar
  • Population
  • Growth performance
  • saline-alkaline soils
  • Garmsar