شناسایی علمی چوب معروف به فوفل مورد استفاده در سازهای موسیقی ایرانی

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تهران، دانشکده منابع طبیعی، گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ

2 دانشگاه تهران، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ

3 تهران، بلوار دهکده المپیک، میدان لاله، مجتمع تجاری گلستان، آموزشگاه موسیقی مهرآئین

چکیده

از دیرباز چوب معروف فوفل در کشور ایران برای کارهای هنری چوبی و نیز سازهای موسیقی مورد استفاده است. اما براساس منابع موجود فوفل را گیاهی از تیره نخل‌ها می‌دانند که عملا دارای چوب به معنای واقعی نیست. در این جا این سوال پیش می¬آید که چوبی که تحت عنوان فوفل در ساخت ادوات موسیقی استفاده می¬شود فوفل است یا گونه دیگری؟ برای مشخص شدن این موضوع با کمک یکی از سازنده¬های سازهای موسیقی ایرانی، چوب فوفل از یک کارگاه ساخت سنتور در تهران تهیه شد. از این چوب قطعاتی با ابعاد cm1x1x1 آماده گردید و سپس نمونه¬های میکروسکوپی از هر سه مقطع عرضی، شعاعی و مماسی با کیفیت مناسب توسط دستگاه میکروتوم تهیه شدند و بعد مراحل رنگ¬آمیزی روی نمونه-ها انجام شد. مطالعه تک¬ تک ویژگی¬های آناتومی با توجه به لیست انجمن بین¬‌المللی آناتومی چوب (IAWA) بخش پهن-برگان صورت گرفت. بعد از اندازه¬گیری و تشخیص تمام ویژگی¬های آناتومی، با استفاده از نرم¬افزارINTKEY کار تشخیص نوع گونه صورت پذیرفت. ویژگی¬های آناتومی چوب معروف به فوفل، مشابه گونه استوایی (Dalbergia latifolia Roxb) تشخیص داده شد. برای ایجاد اطمینان مضاعف در تشخیص درست نوع گونه، از باغ گیاه‌شناسی هند درخواست گردید تا نمونه‌ای از چوب فوق را که بومی هند است در اختیار قراردهند، مجدداً تعدادی برش آناتومی از گونه Dalbergia latifolia تهیه شد و مقایسات ظاهری چوب و مقاطع میکروسکوپی تهیه شده دونمونه، بر یکسان بودن آن¬ها صحه گذاشتند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Scientifically introducing the Fufel Wood Used in Iranian Musical Instruments

نویسندگان [English]

  • Mahsa Sadeghpour 1
  • kambiz pourtahmasi 2
  • samad Zare 3
1 Department of Wood Science Faculty of Natural Resources University of Tehran
2 Department of Wood Science Faculty of Natural Resources University of Tehran
3 Music Institution of Mehr Aeen, Tehran
چکیده [English]

Foofel has been used in making instruments in Iran from ancient times. It is thought that this hardwood comes from the palmaceae family which doesn’t have any woody structure. To ascertain what this species really is, some Foofel samples were prepared from an instrument maker for examination. In this investigation, transverse, radial, and tangential microscopic samples were taken from three sides of 1x1x1 Cm pieces of wood by using a microtome. The same preparation method was applied to each section. All anatomical characteristics were measured and determined according to the IAWA Hardwood Feature List. After using the INTKEY software, the samples’ anatomical features displayed more similarities with Dalbergia latifolia Roxb. To make sure if the identified sample is exactly Dalbergia Latifolia, some pieces of it were transferred from India (the origin of this species) to Iran. Comparing the microscopic samples of Dalbergia with the prepared samples, and macroscopic observation supported the conclusion that the sample is indeed Dalbergia latifolia Roxb. Results of this study regarding to knowing this wood characteristics would enable the instrument makers to find the real Foofel wood or its equivalents easier.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dalbergia latifolia Roxb. Microscopic sections
  • IAWA list of microscopic features for hardwood identification
  • INTKEY software