تبیین الگوی مکانی گونه ی بلوط ایرانی (Quercus persica J.&.Sp.) در ناحیه‌ی رویشی زاگرس با استفاده از آماره O-ring

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری ، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران،

2 دانشیار ، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران،

3 محقق، سوئد، اومئو، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی سوئد،

4 استادیار، گروه جنگلداری، دانشکده علوم کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان، خرمآباد، ایران

5 دانشیار، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران،

چکیده

سابقه و هدف: امروزه برای برنامه‌ریزی‌های مدیریتی و مطالعات بوم‌شناختی اطلاع از نحوه پراکنش افراد جامعه از اهمیت بالایی برخوردار است و بدون داشتن اطلاعات مکانی و الگوی پراکنش افراد در جوامع، اجرای هر برنامه‌ای با مشکل مواجه خواهد شد. الگوی مکانی درختان در یک قطعه نمونه از توده جنگلی تحلیل می‌شود که از شکل و اندازه مشخصی برخوردار است و موقعیت مکانی درختان در آن ثبت شده‌ است، پراکنش مکانی درختان گونه بلوط ایرانی نقش مهمی در پویایی بوم‌سازگان‌های جنگل‌های غرب کشور و مدیریت بهینه آنها دارد. به طورکلی توزیع مکانی پدیده‌ها به سه حالت تصادفی، منظم و خوشه‌ای است. جنگل دارای دو ساختار افقی و عمودی است که منظور از ساختار افقی پراکنش سطحی درختان در عرصه جنگلی و ساختار عمودی پراکنش ارتفاعی درختان در توده جنگلی تعریف می‌شود. یکی از خصوصیات مهم توده‌های جنگلی نحوه توزیع و پراکنش درختان به‌صورت افقی است. بلوط ایرانی یکی از گونه‌های اصلی ساختار جنگل‌های زاگرس است. بنابراین شناخت الگوی پراکنش این گونه می‌تواند یکی از عوامل مهم در راستای حفظ، احیا و توسعه جنگل‌های منطقه باشد.
مواد و روش‌ها: در راستای این پژوهش مساحت 30 هکتار از جنگل‌های سامان عرفی اولادقباد در غرب استان لرستان واقع در شهرستان کوهدشت انتخاب شد. برای اجرای عملیات میدانی با تفکیک هر یک هکتار از سطح منطقه مورد پژوهش در قالب قطعه نمونه یک هکتاری به‌صورت تصادفی بر اساس آماربرداری کامل، قطربرابرسینه کلیه درختان مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. سپس با تعیین ایستگاه اولیه در سطح هر قطعه نمونه و اندازه‌گیری مختصات جغرافیایی آن با استفاده از دستگاه موقعیت‌یاب جغرافیایی، به-مراتب مختصات کلیه پایه‌های مختلف گونه مورد مطالعه با اندازه‌گیری فاصله - آزیموت درختان بر مبنای محاسبه مثلثات دکارتی تعیین شد. سپس درختان اندازه‌گیری شده براساس قطر برابرسینه به سه کلاسه کم‌قطر، میان‌قطر و قطور تقسیم شدند. بررسی الگوی مکانی درختان بلوط ایرانی با تابع تک‌متغیره آماره اٌرینگ (O-ring) انجام شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد الگوی مکانی درختان به‌دلیل ایجاد جست گروه و پاجوش و تراکم بیشتر گونه‌های شاخه‌زاد نسبت به گونه‌های دانه‌زاد در فواصل کوتاه از درخت پایه (معمولاً20-25 متری) خوشه‌ای و سپس با بزرگ شدن مقیاس در برخی جهت‌های جغرافیایی (جهت‌های شمال و شمال غرب) به دلیل دخالت‌های انسانی و حذف زادآوری‌ها با چرای دام یکنواخت است.
نتیجه‌گیری: با توجه به این‌که در غالب منطقه مورد بررسی الگوی پراکنش از نوع خوشه‌ای است، بنابراین باید طرح‌های مدیریتی و دخالت‌های جنگل‌شناسی به‌گونه‌ای باشد که الگوی پراکنش به سمت الگوی خوشه‌ای سوق داده شود. نتایج بدست آمده می‌تواند در طراحی الگوهای کاشت مفید باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explanation of Spatial Pattern of Species (Quercus persica J. & Sp.) In Zagros Vegetative Zone Using the O-ring Statistics

نویسندگان [English]

  • Nastaran Nazariani 1
  • Asghar Fallah 2
  • Habibollah Ramezani Moziraji 3
  • Hamed Naghavi 4
  • Hamid Jalilvand 5
1 Forestry, Natural Resources, Agriculture Sciences and Natural Resources Sari, Sari, Iran
2 University of Natural Resources and Agriculture Sciences of Sari
3 Sweden, Umeau, Swedish University of Agriculture and Natural Resources
4 Assistant Professor of Forestry Department, University of Lestan
5 Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, Sari University of Agricultural Sciences and Natural Resources
چکیده [English]

Background and objectives: Nowadays, for management planning and ecological studies, it is important to know the distribution of the people of the community, and it will be difficult to implement any program without the spatial information and distribution pattern of individuals in the communities. The spatial pattern of trees is analyzed in a sample plot of forest masses that has a definite shape and size, and the location of the trees is recorded,The spatial distribution of Iranian oak species trees plays an important role in the dynamics of the canopies of the western forests of the country and their optimal management. In general, the spatial distribution of phenomena is divided into three random, regular and cluster modes. The forest has two horizontal and vertical structures that define the horizontal structure of the surface distribution of trees in the forest area and the vertical structure of the height distribution of trees in the forest mass. One of the important characteristics of forest masses is the distribution and distribution of trees horizontally. Iranian oak is one of the main species of Zagros forests. Therefore, recognizing the distribution pattern of this species can be one of the important factors in preserving, rehabilitating and developing forests of the region.
Materials and methods: In line with this research, the area of 30 hectares was selected from Watershed forests in the west of Lorestan province, in Kohdasht city. To conduct field operations by separating each hectare from the area of the study area in a sample of one hectare sample, based on the complete sampling, the diameter of each tree was measured. Then, by determining the initial station at the surface of each sample plot and measuring its geographical coordinates using the geo positioner, the coordinates of all the different bases of the species were determined by measuring the azimuth distance of the trees based on Cartesian trigonometric calculations. Then the trees measured on the basis of the diagonal diameter were divided into three low-diameter classes, between diameter and diameter. Investigation of spatial pattern of Iranian oak trees with one-variable function of Oring statistics.
Results: The results showed that the spatial pattern of the trees due to the creation of the group and the increase of the density and density of the most branched species in comparison with the grazed species at short distances from the base tree (usually 20-25 m), and then with the scale enlargement in some directions Geographic areas (north and northwest directions) are monotonous due to human intervention and the removal of regeneration with grazing livestock. Conclusion: Considering that in most of the studied area, the distribution pattern is cluster type, therefore, management plans and forestry interventions should be oriented so that the pattern of distribution towards the cluster pattern is driven. The results can be useful in designing planting patterns.

کلیدواژه‌ها [English]

  • O-rings statistics
  • Quercus persica J. & Sp
  • Spatial analysis
  • Zagros forests
1.Akhavan, R., and Sagheb-Talebi, Kh. 2012. Application of bivariate Ripley'sK- function for studying competition
and spatial association of trees (Case study: intact Oriental beech stands in Kelardasht, Iranian J. of Forestand Poplar Research. 19: 4. 632-644.(In Persian)
2.Akhavan, R., Khanhasani, M., and Khodakarami, Y. 2018. Spatial patterns and inter-specific competition of three oak species in the Baneh forests of western Iran. J. of Forest and Wood Products. 71: 2. 149-159. (In Persian)
3.Akhavan, R., Mahdavi, A., andKianfar, M. 2018. Analysis of the decline status of Zagrosian oak forests using spatial statistics (Case study: Zarabforests of Ilam). J. of Protecting and Protecting Iranian Forests and Rangelands. 16: 2. 129-145. (In Persian)
4.Cheng, X., Han, H., Kang, F., Song, Y., and Liu, K. 2013. Point pattern analysis of different life stages of Quercusliaotungensis in Lingkong Mountain, Shanxi Province, China. J. of Plant Interactions. 8: 1-9.
5.Churchill, D.J., Larson, A.J., Dahlgreen, M.C., Franklin, J.F., Hessburg, P.F.,and Lutz, J.A. 2013. Restoring forest resilience: from reference spatial patterns to silvicultural prescriptions and monitoring. Forest Ecology and Management. 291: 442-457.
6.FAO. 2013. FAO Statistical Yearbook. World food and agriculture, Food and agriculture organization of the United Nations, Rome, 307p.
7.Fereidoni, S., Soleimani, N., and Derikvand, B. 2005. National report on providing vegetation map of Lorestan province. Natural Resources Office of Lorestan province. 57p. (In Persian)
8.Ghanbari, S., Moradi, Gh.H., and Nasiri, V. 2018. Quantitative characteristics and structure of tree species in two different conservation situations in Arasbaran forests. J.of Forest and Poplar Research. 26: 3. 355-367. (In Persian)
9.Ghazanfari, H., Namiranian, M., Sobhani, H., and Mohajer, R.M. 2004. Traditional forest management and its application to encourage public participation for sustainable forest management in the northern Zagros Mountains of Kurdistan province, Iran. Scandinavian J. of Forest Research. 19: 65-71.
10.Gray, L., and He, F. 2009. Spatial point-pattern analysis for detecting density-dependent competition in a boreal chronosequence of Alberta. Forest Ecology and Management. 259: 98-106.
11.Janík, D., Král, K., Adam, D., Hort,L., Samonil, P., Unar, P., and Vrska,T. 2016. Tree spatial patterns of Fagus sylvatica expansion over 37 years. Forest Ecology and Management.375: 134-145.
12.Karimi, M., and Fallah, A. 2017. Analysis of spatial pattern and interactions between Persian oak and Baneh in Qlagh forests of Kermanshah using K2 function. J. of Ecology of Forests of Iran. 5: 9. 8-16. (In Persian)
13.Kral, K., McMahon, S.M., Janík, D., Adam, D., and Vrška, T. 2014. Patch mosaic of developmental stages in central European natural forests along vegetation gradient. Forest Ecology and Management. 330: 17-28.
14.Li, L., Huang, Zh., Ye, W., Cao, H., Wei, Sh., Wang, Zh., Lian, L., Sun, I.F., Ma, K., and He, F. 2009. Spatial distribution of tree species in a subtropical forest of China. 118: 4. 495-502.
15.Miao, N., Liu, L., Yu, H., Shi, Z., Moermond, T., and Liu, Y. 2014. Spatial analysis of remnant tree effects in a secondary Abies-Betula forest on the eastern edge of the Qinghai-Tibetan Plateau, China.Forest Ecology and Management. 313: 
16.Miller, T.F., Mladenoff, D.J., and Clayton, M.K. 2002. Old growth northern hardwood forests: Spatial autocorrelation and patterns of understory vegetation. Ecological Society of America. 72: 4. 487-503.
17.Naghavi, H. 2014. Application of Quickbird satellite imagery to estimate the canopy cover of Zagros forests
(Case study: Qala Gol Khoramabad area). Department of forestry, Facultyof natural resources, University of agricultural sciences and natural resources, Sari, Iran, 120p. (In Persian)
18.Nazariani, N., Fallah, A., Lotfalian,M., and Imani Rastabi, M. 2017.Forest dwellers livelihood dependence on forest resources (Case study: Namjoo watershed of Kouhdasht County). Iranian J. of Forest and Poplar Research.25: 1. 95-105. (In Persian)
19.Nikfar, Z., Pilehvar, B., Mirazadi, Z., and Esvand, H.R. 2016. Distribution pattern and some qualitative and quantitative traits of Persian Oak acorns in coppice forests of central Zagros (Case study: Kakareza forest in Lorestan province). J. of Wood and Forest Science and Technology. 23: 2. 23-41. (In Persian)
20.Nouraldini, A., and Pourshakouri, F. 2011. Classification of forest canopy on aerial photos using histological analysis (Case study: Lorestan Tawforest forest). Remote Sensing and GIS Iran. 3: 3. 46-33. (In Persian)
21.Petritan, I.C., Marzano, R., Petritan, A.M., and Lingua, E. 2014. Over story succession in a mixed Quercus petraea- Fagus sylvatica old growth forest revealed through the spatial pattern of competition and mortality. Forest Ecology and Management. 326: 9-17.
22.Podlaski, R. 2019. Models of the fine-scale spatial distributions of trees in managed and unmanaged forest patches with Abies alba Mill. and Fagus sylvatica L. Forest Ecology and Management. 439: 1-8.
23.Pourabasi Shiraz, S., Pourbabaee, H., Amanzadeh, B., and Shiraz, B.2016. Investigation of spatial patternof evidentiary trees (Parrotia persica C.A. Mey) in Chifrood forest of Guilan using K1 function. J. of Plant and Biomass. 12: 46. 87-98.
24.Pourreza, M., Shaw, J.D., and Zangeneh, H. 2008. Sustainability of wild pistachio (Pistacia atlantica Desf.) in Zagros forests, Iran. Forest Ecology and Management. 225: 3667-3671.
25.Quinn, J.F., and Dunham, A.E. 1983.On hypothesis testing in ecologyand evolution. American Naturalist.
26.Wiegand, T., Moloney, K., Naves, J., and Knauer, F. 1999. Finding the missing link between landscape structure and population dynamics: a spatially explicit perspective. American Naturalist. 154: 605-627.
27.Zhang, M.T. 2017. Spatial association and optimum adjacent distribution of trees in a mixed coniferous-broadleaf forestin northeastern China. Ecology and Environmental Research. 15: 3. 1551-1564.
28.Zhang, Y., Li, J., Chang, Sh., Li, X., and Lu, J. 2012. Spatial distribution pattern of Picea schrenkiana population in the Middle Tianshan Mountains and the relationship with topographic attributes. J. of Arid Land. 4: 4. 457-468.