اثر آتش‌سوزی بر برخی ویژگیهای شیمیایی خاک در جنگل‌های بانکول استان ایلام

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسنده

دانشگاه علوم منابع طبیعی گرگان، دانشکده علوم جنگل- گروه جنگلشناسی و اکولوژی جنگل

چکیده

بسیاری از ویژگی های فیزیکی، شیمیایی، معدنی و بیولوژیکی خاک تحت تأثیر آتش‌ سوزی تغییر می ‌نماید. آتش‌ سوزی در جنگل های بلوط ایلام یکی از عوامل بسیار مهم تخریب جنگل ها بوده، به ‌طوری که سالانه مساحت قابل توجهی از این جنگل ها دست خوش حریق می‌ شود و با توجه به ‌شدت آتش‌ سوزی اثرات متفاوتی بر شرایط اکولوژیکی محیط تحمیل می ‌گردد. نظر به این که خاک به ‌عنوان بستر رشد و زادآوری جنگل محسوب می ‌گردد، بنابراین بررسی اثر آتش‌سوزی بر ویژگی های خاک دارای اهمیت خاصی است. بسیاری از ویژگی های فیزیکی، شیمیایی، معدنی و بیولوژیکی خاک تحت تأثیر آتش‌ سوزی تغییر می ‌نماید. آتش‌ سوزی در جنگل های بلوط ایلام یکی از عوامل بسیار مهم تخریب جنگل ها بوده، به ‌طوری که سالانه مساحت قابل توجهی از این جنگل ها دست خوش حریق می‌ شود و با توجه به ‌شدت آتش‌ سوزی اثرات متفاوتی بر شرایط اکولوژیکی محیط تحمیل می ‌گردد. نظر به این که خاک به ‌عنوان بستر رشد و زادآوری جنگل محسوب می ‌گردد، بنابراین بررسی اثر آتش‌سوزی بر ویژگی های خاک دارای اهمیت خاصی است. این پژوهش به ‌منظور بررسی اثر آتش‌سوزی در سه دوره زمانی یک، دو و سه سال بعد از آتش ‌سوزی بر مشخصه‌ های شیمیایی خاک انجام گرفت. برای این منظور سه منطقه آتش‌ سوزی شده و یک منطقه شاهد (فاقد آتش‌ سوزی) در مجاورت آنها در جنگل ‌های بانکول استان ایلام که از نظر شرایط توپوگرافی و زمین ‌شناسی مشابهت داشتند، انتخاب گردید. در هر منطقه دو قطعه ‌نمونه یکی زیر تاج پوشش ( گونه ‌های بلوط و زالزالک) و یکی خارج از آن مستقر شد و در کل تعداد 40 قطعه‌ نمونه مربعی شکل به مساحت 100 متر مربع مورد بررسی قرار گرفت. خاک از عمق 5-0 سانتی‌ متری برداشت و برخی خصوصیات شیمیایی آنها اندازه ‌گیری شد. نتایج آزمون t غیر جفتی نشان داد که بین تمامی متغیر های شیمیایی در زیر و خارج تاج‌پوشش در نخستین سال آتش ‌سوزی و در چهار منطقه تفاوت معنی ‌دار وجود دارد (05/0 P

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The effect of fire on some soil chemical properties of Bankool forests in Ilam province

نویسنده [English]

  • Allahverdy Mohammadzadeh
چکیده [English]

Most of soil physical, chemical, mineral and biological attributes are changed by forest fires. Fire is one of the most important factors of forests destruction in Ilam region and considerable area of the region are annually exposed to fire. Depend on environmental conditions and also fire intensity, different effects will impose on ecological conditions of the environment. Whereas soil is considered as a base for forest’s growth and regeneration, study of fire effects on it’s properties takes an important place.Most of soil physical, chemical, mineral and biological attributes are changed by forest fires. Fire is one of the most important factors of forests destruction in Ilam region and considerable area of the region are annually exposed to fire. Depend on environmental conditions and also fire intensity, different effects will impose on ecological conditions of the environment. Whereas soil is considered as a base for forest’s growth and regeneration, study of fire effects on it’s properties takes an important place.Most of soil physical, chemical, mineral and biological attributes are changed by forest fires. Fire is one of the most important factors of forests destruction in Ilam region and considerable area of the region are annually exposed to fire. Depend on environmental conditions and also fire intensity, different effects will impose on ecological conditions of the environment. Whereas soil is considered as a base for forest’s growth and regeneration, study of fire effects on it’s properties takes an important place.This research was carried out on the effects of fire on soil chemical properties in the three intervals of one, two and three years after a fire. For this purpose, three regional forest fires have been selected considering the similarity in topography and geology conditions. A control region was also selected in the vicinity of the study area (no fire). 40 round sample plots of 100 m2 were taken to Bankool forests. soil samples from a depth of 0-5 cm were collected from below and outside of the crown trees in four study area. Some chemical properties of soil samples were measured. T-test results showed that there are significant differences between chemical variables under and outside crown in the first years of fire and four regions (p

کلیدواژه‌ها [English]

  • Periods of fire
  • Crown cover
  • Nutrients
  • Zagros forests