تأثیر نوع و محل قلمه‎گیری بر موفقیت تکثیر غیر‎جنسی گونه سرخدار (Taxus baccata)

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

چکیده

سرخدار (Taxus baccata) یکی از گونه‎های بومی و در حال انقراض جنگل‎های شمال ایران می‌باشد که از لحاظ ذخایر ژنتیکی با اهمیت بوده و از این‌رو مطالعات بیش‌تر در جهت حفظ و احیاء این گونه نادر جنگلی الزامی است. تکثیر غیر‎جنسی به‌دلیل داشتن ارزش بالا در حفظ کامل ساختار ژنی یکی از ابزارهای مناسب مورد استفاده در این زمینه است. این پژوهش به‌منظور دست‌یابی به مناسب‎ترین جهت، ارتفاع و نوع قلمه از تاج درختان سرخدار انجام گرفت. بنابراین، قلمه‎ها از چهار جهت اصلی و از دو ارتفاع بالا و پایین تاج جمع‎آوری و به دو صورت پاشنه‎ای و زخمی شده در قالب طرح فاکتوریل به‌صورت کاملاً تصادفی در شرایط گلخانه‎ای کاشته شدند. تجزیه و تحلیل داده‌های به‌دست آمده با استفاده از آزمون F و دانکن انجام شد. آنالیز واریانس داده‎ها بیانگر وجود اختلاف معنی‎دار در سطح 5 درصد خطا در متغیرهای میزان رویش، تعداد جوانه‌های نورسته و تعداد قلمه‌های خشک شده بود. بررسی اثرات متقابل، بیانگر وجود تفاوت معنی‎دار تنها در بین متغیرهای میزان رویش و تعداد جوانه‎های نورسته بوده است. براساس داده‌های به‌دست آمده از این پژوهش، بیش‌ترین نمو جوانه‎های نو‎رسته و میزان رویش در قلمه‎های جهت شرق، ارتفاع بالا و نوع زخمی شده مشاهده شد. همچنین قلمه‎های مدل پاشنه‎ای از جهت شمال و ارتفاع بالای تاج بیش‌ترین خشک‎شدگی را دارا بودند.

عنوان مقاله [English]

Effect of Cuttings Type and Position on the Vegetative Propagation of Yew (Taxus baccata)

چکیده [English]

Common Yew (Taxus baccata) is one of the native and extinguishing speices at northern forests of Iran that is very important as a genetic reserve and, therefore, more studies are necessary for preservation and restoration of this rare forest speices. For having high value and complete preservation of gene structure, vegetative propagation is one of the suitable in use methods in this field. This research was carried out in order to achieve the most suitable direction, height and type of cutting from Yew crown. So, cuttings were collected from four main directions and two height of crown and planted in greenhouse conditions by heel and injured types as a factorial in randomized complete design. Data were analyzed with F test and Duncan multiple comparisons. Data variance analysis showed significant difference in 5 percentage error level in growth amount, new shoots and dried cuttings number. Evaluation of intercept effects was significant only for growth amount and number of new shoots. Based on the achieved data from this research, the highest growth of new shoots and growth amount belonged to cuttings of east direction, top height and injured type. Also, heel type cuttings from north direction and top crown height had the highest drying amount.