مطالعه صدمات و مشخصات زخم‌های تنه درختان ‌باقی‌مانده در اثر بهره‌برداری به روش چوب‌کشی زمینی (مطالعه موردی: جنگل ناو اسالم)

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

چکیده

صدمات بهره‌برداری به درختان باقی‌مانده در جنگل از توانایی پایداری توده و کیفیت تنه درختان می‌کاهد. در این پژوهش صدمات و مشخصات زخم‌های تنه درختان باقی‌مانده در اثر بهره‌برداری به روش چوب‌کشی زمینی در پارسل شماره 237 از سری 2 جنگل ناو اسالم بررسی شد. مدیریت این جنگل‌ها به شیوه تک‌گزینی است. بعد از پایان عملیات بهره‌برداری وضعیت درختان (گونه، قطر برابر سینه، سالم، زخمی یا نابود) و مشخصات زخم‌ها (محل، اندازه و شدت) از طریق 34 قطعه نمونه دایره‌ای شکل به روش منظم تصادفی برداشت شد. نتایج این پژوهش نشان داد 2/13 درصد از درختان باقی‌مانده زخمی و 3/2 درصد درختان نابود شده بودند. بیشترین تعداد درختان ازبین رفته در طبقه قطری 10 سانتی‌متر مشاهده گردید. کلاسه قطری 35 تا 60 سانتی‌متر بیشترین فراوانی تعداد زخم را داشت، اما اندازه زخم‌ها در کلاسه قطری 65 تا 90 سانتی‌متر بزرگ‌تر بودند. 5/72 درصد از زخم‌های تنه درختان عمیق‌تر از پوست مشاهده شد. بیشتر زخم‌ها در ارتفاع کمتر از 1 متر تنه درختان ایجاد شده بودند. 7/21 درصد زخم‌ها اندازه کوچک‌تر از 10 سانتی‌متر‌مربع، 8/34 درصد اندازه‌ای بین 10 تا 50 سانتی‌متر‌مربع، 4/30 درصد اندازه‌ای بین 50 تا 200 سانتی‌متر‌مربع و 1/13 درصد اندازه‌ای بزرگ‌تر از 200 سانتی‌متر‌مربع داشتند. زخم‌های ناحیه کنده درختان در اندازه کوچک اما با شدت زیاد و عمیق ولی زخم‌های بالای 1 متر تنه درختان در اندازه بزرگ و سطحی ایجاد شده بودند. درختان روشنایی‌پسند مانند افرا و توسکا آسیب دیدگی بیشتری داشتند. این صدمات در اثر عملیات چوب‌کشی به‌وجود آمدند. طراحی و احداث استاندارد مسیرهای چوب‌کشی براساس شیوه مدیریت تک‌گزینی می‌تواند در کاهش صدمات بهره‌برداری به درختان باقی‌مانده در جنگل ناهمسال بسیار مؤثر واقع گردد.

عنوان مقاله [English]

Investigation on The Damages to Residual Trees by Ground-Based Logging System (Case Study: Asalem-Nav Forest Area)

چکیده [English]

Logging damages to residual trees can reduce stand sustainability and bole quality. This study assessed the logging damage to trees following ground-based logging system in Asalem-Nav forest area. In this forest area, silviculture method is single selection cutting. After logging operation, field survey was done to collect data of residual stand damage. After exploitation, the condition of trees (species, dbh, safe, damaged or destroyed) and characterization of bole wounds (place, size and severity) were determined in 34 round shaped sample plots using systematic sampling method. The results showed that 13.2% of residual trees were damaged and 2.3% were destroyed. Most of the destroyed trees observed to be categorized in 10cm diameter class. Diameter class of 35 to 60 cm had more number of wounds, but wound sizes were larger in 65 to 90 cm diameter class. 72.5% of wounds were occurred ticker than bark. Most of the wounds were occurred on tree heights lower than 1 m. 21.7% of wounds were less than 10 cm2, 34.8% between 10-50 cm2, 30.4% between 50-200 cm2 and 13.1% more than 200 cm2. The wounds on the stump level occurred in small size and deep, but wounds on upper than 1 m in large size and superficial. The trees such as Acer and Alder had more damages. These damages caused by skidding operation. Designing and standard construction of skid trails based on selective logging method can be very useful to reduce logging damages to remaining trees in uneven aged forest.