کاربرد تابع K رایپلی در آشکار سازی الگوی پراکنش مکانی گونه ملج در جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود نوشهر

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی - دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

3 دانش آموخته دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

چکیده

یکی از مهم‌ترین جنبه‌های ساختاری یک توده جنگلی، الگوی مکانی درختان می‌باشد که در توصیف اکوسیستم‌های جنگلی و مدیریت پایدار آن نقش مهمی ایفا می نماید. نظر به این که بیماری مرگ نارون و قطع بی¬رویه درختان ملج، موجودیت این گونه را تهدید می¬نماید، این مطالعه سعی دارد تا با بررسی الگوی مکانی به مدیریت حفاظتی این گونه ارزشمند برای جلوگیری از انقراض آن و همچنین احیای آن کمک نماید. مطالعه حاضر در بخش نم خانه، جنگل خیرود نوشهر صورت گرفته است. به دلیل وسعت منطقه مورد مطالعه (1035 هکتار)، کلیه پایه‌های ملج با قطر برابر سینه بزرگ‌تر از 10 سانتی¬متر با سیستم موقعیت یاب جهانی ثبت و الگوی مکانی درختان با استفاده از تابع K رایپلی بررسی شد. نتایج نشان داد که گونه ملج در فواصل کمتر از 10 متر دارای الگوی تجمعی بوده و در فواصل بزرگ‌تر الگو به سمت تصادفی بودن تغییر می‌نماید. به منظور بررسی این که آیا الگوی کپه‌ای در فواصل کوتاه، متأثر از درختان مادری می‌باشد، درختان بر اساس قطر برابر سینه به چهار کلاسه قطری کم قطر، میان قطر، قطور و خیلی قطور تقسیم شدند. استفاده از تابع یک متغیره K رایپلی برای هر یک از کلاسه‌ها نشان داد که کلاسه کم قطر دارای الگوی تجمعی بوده و با افزایش کلاسه قطری الگوی مکانی گونه ملج تمایل به تصادفی شدن دارد. اجتماع پذیری بین کلاسه‌های کم قطر با سایر کلاسه‌ها با استفاده از تابع دو متغیره K رایپلی نشان می‌دهد که بین درختان کم قطر و سایر کلاسه‌ها، اثر متقابل منفی وجود دارد و این فرض که درختان قطور عامل تشکیل الگوی کپه¬ای می¬باشد، رد می¬گردد. می‌توان نتیجه گیری نمود شرایط رویشگاهی مناسب، عدم تمایل قاچاقچیان چوب به قطع درختان کم قطر ملج و (احتمالاً وجود) اثر متقابل مثبت بین گونه ملج با سایر گونه‌ها باعث تشکیل الگوی مکانی کپه¬ای گردیده باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Application of Ripley’s K-Function in Detecting Spatial Pattern of Wych Elm Species in Khayroud Forests, North of Iran

چکیده [English]

One of the most important characteristics of plant communities is spatial pattern of trees. Spatial pattern of trees are important structural characteristics of forests that their studies have extensive applications in sustainable forest management. Quantifying the spatial structure is an important component in describing natural ecosystems. Because of its importance as threatened but valuable species, spatial pattern of Wych elm has been studied in order to help its management and restoration. The current research was done in Namkhaneh District, Khayroud Forests belonging to University of Tehran. Due to the extent of study area (1035 ha) and being dispersed in the area, the location of Wych elm trees larger than 10 cm in DBH was recorded by Global Positioning System. Spatial pattern of elm trees has been analyzed using univariate K-Ripley function. The results showed both whole population and small size trees had clumped distribution at the scales < 10 m and this species tend to have random pattern at greater scales. In order to investigate if clumped pattern at small scales is due to seed trees or not, all of measured trees were assigned into four diameter size classes as small, medium, large and extra-large timbers. Spatial association among small size class and other classes were analyzed using bivariate Ripley’s K-function. Results showed there exists repulsion between small size classes and other classes and it seems suitable site conditions, reluctancy of illegal cutters to small-diameter Wych elm trees and interactions with other species are responsible for clumped pattern at smaller scales.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Wych Elm
  • Spatial pattern
  • Dutch Elm Disease
  • Ripley’s K-Function
  • Association