بررسی تنوع گونه‌های چوبی در ارتباط با عوامل فیزیوگرافی در جنگل باباکوسه‌علیا، استان کرمانشاه

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان و مدرس مرکز آموزش علمی کاربردی جهاد کشاورزی، استان کرمانشاه

2 عضو هیأت علمی بخش تحقیقات جنگل، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور

3 استادیار دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

امروزه در جنگل‌های دنیا برای آگاهی از تغییرات موجود در اکوسیستم‌های جنگلی، تنوع و ترکیب گونه‌های چوبی را برآورد می‌کنند. هدف از این پژوهش بررسی ارتباط تنوع و غنای گونه‌های چوبی با عوامل فیزیوگرافی که فاکتورهای مهمی در پراکنش و استقرار گونه‌های گیاهی محسوب می‌شوند، می‌باشد. برای برداشت داده‌ها، 84 قطعه نمونه 1600 مترمربعی با شبکه آماربرداری 250×200 در جنگلی واقع در سری دو حوزه آب‌خیز ثلاث‌باباجانی و روستای باباکوسه‌علیا در استان کرمانشاه پیاده گردید. در هر قطعه نمونه فاکتورهایی مانند ارتفاع از سطح دریا، شیب، جهت، نوع گونه و قطر آن برداشت شد. سپس مقادیر 8 شاخص تنوع و یکنواختی (سیمسون، هیل، شانون، تعداد گونه‌های همسال، یکنواختی سیمسون، کامارگو، اسمیت- ویلسون و تعدیل‌شده نی) و دو شاخص غنا (مارگالف و منهنیک) با استفاده از مجموع سطح مقطع هرگونه و کل پایه‌ها در هر قطعه نمونه محاسبه گردید. در مجموع 9 گونه چوبی در جنگل‌های منطقه مورد مطالعه شناسایی و 3 شاخص تعداد گونه‌های همسال، اسمیت- ویلسون و مارگالف به‌ترتیب به‌عنوان بهترین شاخص‌های ناهمگنی، یکنواختی و غنا تعیین گردید. نتایج نشان داد که بیش‌ترین مقادیر تنوع و غنای گونه‌ای در ارتفاعات بالایی، جهت شمال و شیب‌های بالای 30 درصد وجود دارد. بیش‌ترین مقادیر یکنواختی نیز در ارتفاعات پایین و جهت جنوبی وجود داشته و در طبقات مختلف شیب نیز اختلاف معنی‌داری بین مقادیر شاخص اسمیت- ویلسون دیده نمی‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Woody species biodiversity in relation to physiographical factors in forest of Babakose olia, Kermanshah Province

نویسندگان [English]

  • N. Soleymani 1
  • M. Pourhashemi 2
  • D. Dargahi 3
1
2
3
چکیده [English]

Nowadays, Study of diversity and composition of woody species is one of the important subjects in order to understanding the changes forest ecosystem and variability in the world. The aim of this study is to evaluation the relationship between the diversity and the richness of woody species and physiographical factors which are important in distribution and establishment of plant species. A systematic random sampling method (200×250 meters) was applied to collect field data. The 84 plots were designed and established. Also, the plots were squares of 40×40 (0.16 ha) meters dimension in the forest located in two basins of Salas babajani and village of Babakoseolia in kermanshah province. Factors such as elevation, slop, aspect, forest type and diameter of species were recorded in each plot. Then via using section level sum and total basics in each sample plot, calculated the amount of eight indicators of diversity and even ness (Simpson, Hill, Shannon, even-aged number of species, smoothness of Simpson, Kamarago, smith, Wilson and Nee). Two indicators of richness (Margalef and Menhinick) by using of total basal area species and total number of tree in every sample plat were calculated in general nine woody spices were determined in studied region and 3 indicator as number of even-aged species smith Wilson and Margalef were recognized as the best indicator of heterogeneity evenness and richness, respectively. the results showed that the highest diversity, richness belong to the site with higher elevation and northern aspect with 30% slope the highest amount of evenness belong to the lower elevation and southern aspect there is no differences in indicator of Smith-Wilson for different slope classes.