TY - JOUR ID - 4367 TI - اثر میزبان‌های مختلف بر تغییرات متابولیت‌های ثانویه دارواش (Viscum album) JO - پژوهش‌های علوم و فناوری چوب و جنگل JA - JWFST LA - fa SN - 2322-2077 AU - پیام نور, وحیده AU - امیریان, حلیمه AU - رزمجو, فرزانه AD - عضو هیات علمی/دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان AD - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان AD - دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان. ایران Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 25 IS - 3 SP - 19 EP - 32 KW - بتولین KW - بتولینیک اسید KW - متابولیت‌های ثانویه KW - میزبان‌های مختلف KW - Viscum album DO - 10.22069/jwfst.2018.14432.1723 N2 - اثر میزبان‌های مختلف بر تغییرات متابولیت‌های ثانویه دارواش اروپایی (Viscum album L.) چکیده سابقه و هدف: دارواش‌ها گروهی قابل توجه و متنوع از نهاندانگان‌اند که انگل شاخه‌ها‌ محسوب شده و دارای طیف گسترده‌ای از میزبان‌ها بوده و محدوده پراکنش بسیار وسیعی در دنیا داشته و ترکیبات موثره‌‌ی زیادی در خود دارند. با توجه به اینکه مقدار و نوع این ترکیبات در گیاهان به عوامل بسیار زیاد محیطی و ژنتیکی وابسته است، در تحقیق حاضر اثر میزبان‌های مختلف شامل انجیلی، ممرز، توسکای قشلاقی و صنوبر بر تغییرات متابولیت‌های ثانویه فنل، فلاونوئید، خواص‌آنتی‌اکسیدانی، بتولین و بتولینیک اسید در دارواش اروپایی بررسی شده است. مواد و روش‌ها: نمونه برداری‌ برای این مطالعه آزمایشگاهی در اواخر شهریور ماه 94 از دارواش‌های میزبانی شده توسط گونه‌های انجیلی، صنوبر، ممرز و توسکا قشلاقی در 3 تکرار در نقاط پایین‌بند تا میان‌بند طرح جنگلداری دکتر بهرام‌نیا واقع در محدوده جنگل شصت ‌کلاته گرگان انجام و سپس نمونه‌ها خشک، آسیاب و عصاره‌گیری با سه حلال اتانول، متانول و استون صورت گرفت. پس از عصاره‌گیری، فرایند آزمایشات مورد نیاز طی شد و داده‌های بدست آمده با استفاده از نرم‌افزار SAS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد میزبان‌های مختلف بر ترکیبات موثره‌ی دارواش اروپایی اثرات معناداری دارند. مطابق نتایج به دست آمده بیشترین میزان آنتی‌اکسیدان (03/93 درصد رادیکال آزاد) و فنل‌کل (45/4 میلی گرم برگرم وزن خشک) به ترتیب مربوط به عصاره اتانولی ساقه و برگ دارواش میزبانی شده توسط گونه انجیلی، و بیشترین میزان فلاونوئید ( 07/2 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) مربوط به عصاره اتانولی ساقه‌ی‌ دارواشی با میزبانی گونه صنوبر می‌باشد. بیشترین میزان بتولین (3/148 میلی گرم بر گرم) در برگ داروش موجود بر میزبان گونه ممرز اندازه‌گیری شد. بیشترین مقدار بتولینیک‌اسید 3/286 میلی‌گرم در میلی‌لیتر بود که در اندام ساقه‌ی دارواش با میزبانی گونه‌ی‌ صنوبر به دست آمد. نتیجه گیری: نتایج حاکی از آن است که درخت میزبان می‌تواند نقش کلیدی بر میزان ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی و خواص آنتی اکسیدانی برگ و ساقه گیاه نیمه انگل دارواش بگذارد. از طرفی وجود این متابولیت‌های ثانویه با ارزش دارویی و حتی صنعتی در این گیاه لزوم توجه ویژه را بر این گونه باارزش مورد تاکید قرار می‌دهد. با توجه به اینکه دو ماده موثره ضد سرطانی بتولین و بتولینیک‌اسید به لحاظ دارویی ارزش زیاد و در عین حال قیمت بالایی دارند میتوان از دارواشهای میزبانی شده با ممرز و صنوبر بهره برد. کلمات کلیدی: بتولین، بتولینیک اسید، متابولیت‌های ثانویه، میزبان‌های مختلف، Viscum album UR - https://jwfst.gau.ac.ir/article_4367.html L1 - https://jwfst.gau.ac.ir/article_4367_21ea4a21fb8d24769c54f256b66f56ca.pdf ER -